چکیده:
اگر فلسفه در پی بحث از حقایق اشیاء و تشخیص علل و اسباب و چگونگی مرتبهء وجودی آنهاست که به اندازهء قدرت و استعداد ذهنی بشر صورت میپذیرد، بیشک برای یافتن ماهیت و مشخص نمودن جنبههای گوناگون آن باید آثار فلاسفه را مورد امعان نظر،نقد، بررسی،تحلیل و مطالعه قرار داد. در این میان درک آرای فیلسوفان بزرگ مسلمان که در طول تاریخ فرهنگ اسلامی در نحلههای مشائی،اشراقی و حکمت متعالیه درخشیدهاند،منوط و مستند است به فهم و بیان کسانیکه هماره بعد از آنان با درایت نظری خویش توانستهاند منشاء اثر پرفیض و برکتی شوند که آن عبارت است از انتقال آرای آن بزرگان و کوشش در جهت شرح و بسط و توضیح و تبیین عقاید ایشان به دیگران،و بر این اساس اهمیت توجه به تاریخ فلسفه نیز خود را مینمایاند. استاد سید جلال الدین آشتیانی از زمره 3Lفیلسوفانی هستند که تمام هستی و عمر خویش را صرف درس و بحث و تحقیق و تدریس و شرح آثار عرفا و حکما و فلاسفهء اسلامی-خصوصا در دوران متأخر و معاصر-نمودهاند و ثمرهء آن حلقهء گرم درس ایشان است در حوزهء علمیه و دانشگاه که در طول سالیان طولانی در این دو کانون معرفت و علم شاگردان بزرگی تربیت یافتهاند و نیز دهها جلد کتب گرانسنگی که خود تألیف فرموده و یا آثار بزرگان فلسفه و عرفان را با تحقیقات و تعلیقات مفصل به دست نشر سپردهاند. امیدواریم به برکت مجاورت آستانهء مقدسهء رضویه پرتو شعشعهء وجودی استاد هیچگاه به غروب نرسد،ان شاء الله. با تشکر از حضرت ایشان و آقایان دکتر سید جلال الدین مجتبوی،دکتر غلامرضا اعوانی،بهاء الدین خرمشاهی و بویژه آقای حسن لاهوتی که صمیمانه در مشهد یاریمان کردند توجه خوانندگان را به متن این گفتگو جلب میکنیم.
خلاصه ماشینی:
"دکتر اعوانی:در ادامهء سخنان جناب مجتبوی،بنده روی سخنم با خوانندگان کیهان فرهنگی است،وگرنه معلوم است که جناب استاد آشتیانی واقعا یک تنه مصداق«واحدا کالألف»و«کل الصید فی جوف الفرا» هستند ایشان کاری کردهاند که صد نفر نمیتوانستهاند بکنند و تمام کتبی که چاپ کردهاند یعنی آثار ملاصدرا،مکتب ابن عربی و تاریخ فلسفه و حکمت دوران اخیر بهترین دلیل این مدعاست،از جمله این چهار جلد کتابی که تحت عنوان منتخباتی از حکمای الهی ایران در آمده و جلدهای دیگر هم ان شاء الله تا هشت جلد منتشر خواهد شد در نوع خود بینظیر است و بنده بهتر از این نمیتوانم تصور بکنم که امکان داشته باشد کسی بتواند یک دورهء سیر حکمت را بعد از میرداماد تا آن زمانی که آمده،این طور دقیق پیگیری کند و بعضا متفکرانی را که هیچ کس اسمشان را نشنیده و نمیداند که واقعا چقدر از لحاظ فکری غنی بودهاند برای ما معرفی کند."