چکیده:
علمیه در نظام آموزشی و پژوهشی و بلکه در سطحی کلان در حرکت و نظام علمی کشور جایگاه درخور و شایسته خود را بازیابد و آن را تثبیت کند.این امر با تصویب مادهواحده حمایت از ساختارها و روند فعالیتهای حوزه علمیه در شورای عالی انقلاب فرهنگی هموارتر گشته است. تلاشهای مسببان تصویب این ماده،قابل قدردانی و تشکر فراوان است. این مصوبه شرایطی را فراهم کرده است تا حضور فعال و پویای علمی حوزه علمیه در عرصههای مختلف علمی فراهم گردد و علاوه بر زدودن غبار غیبت حوزه علمیه در نظام رسمی علمی کشور،زمینهء بهرهمندی بیش از پیش نهادهای آموزشی نیز از محصولات گوناگون عملی حوزه فراهم گردد.در این زمینه مصاحبهای با چند تن از اساتید حوزه انجام شد تا نظر آنان را پیرامون این مادهواحده جویا شویم. در این گفتوگو از حضور اساتید ارجمند،حجت الاسلام و المسلمین محمود رجبی عضو شورای عالی حوزه علمیه قم،حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید پارسانیا عضو هیئت علمی دانشگاه باقر العلوم(ع)و عضو شورای اعطای مجوز و رتبه شورای عالی حوزه علمیه قم و حجت الاسلام و المسلمین دکتر محسن الویری عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و سردبیر مجله علمی-تخصصی تاریخ اسلام بهرهمند شدیم. حوزههای علمیه به عنوان نهاد علمی با سابقه هزار ساله،جایگاه بلندی را در عرصههای مختلف علوم اسلامی و انسانی دارند.پیوند ناگسستنی آموزههای اسلامی با متن زندگی اجتماعی،حوزههای علمیه را به تکاپوی گسترده در تاروپود پیچیدهء حیات بشری سوق داده است.اندیشمندان و علمای حوزه در هرکانون معرفتی،خلاقانه و فعال،افقهای جدید معرفتی را به فراخور تلاش خویش و در قلمرو دانش خود،ایجاد کردهاند.در این بین کاستیهایی نیز وجود داشته است.خلأهایی که بیشتر نمود بیرونی دارد و از جملهء آن حضور کمرنگ تلاشهای علمی حوزویان در مجامع گوناگون علمی و عرصههای داخلی و بین المللی است.این امر دلایل مختلف دارد که شاید مهمترین آنها فاصله حوزه علمیه با مجامع علمی داخلی و خارجی است.به عبارت دقیقتر جایگاه علمی حوزه در نظام آموزشی و پژوهشی کشور مبهم و چه بسا مغفول است و این امری قابل توجه و دقت است که چگونه نظامی با این حجم عظیم تلاشهای علمی و بازده تأثیرگذاری در نظام آموزشی و پژوهشی کشور،کمتر مورد توجه است. به هرتقدیر اینک زمینهای فراهم شده است که فعالیت علمی حوزههای
خلاصه ماشینی:
"یعنی اگر هرنوع امکاناتی که در جهت تحقق اهداف عالی حوزه است و بالطبع به عنوان سرمایه جامعه علمی حوزه شناخته شده،باید در درون حوزه برای آن سیاستگذاری شود،نه بیرون حوزه؛به خصوص در حوزهء علوم دینی که پس از انقلاب حوزهها عقبهء تئوریک نظام اسلامی شدهاند و این مسئله مستلزم عنایت ویژهای در جهت بالندگی بیشتر این نهاد برای حضور در مجامع علمی به صورت رسمی و استفاده بهتر از منابع سرشار تولید نظریه و نظریهپردازی و پژوهش در حوزه است.
لذا این مسئله مورد نیاز بود که یک فکر ویژهای برای نظام آموزشی شود و فرصتی که آییننامهها و مقررات متناسب با ظرفیتهای حوزه سازمان یابد و رسمیت خود را داشته باشد.
چه سازوکاری را برای انجام این مصوبه باید اندیشید؟چه کمیسیونهای تخصصی باید تشکیل شود و آیا نیاز به تشکیل کمیسیونهای تخصصی هست؟ محمود رجبی:حتما شورای مادهواحده که متولی و عهدهدار سیاستگذاری در این زمینه است،راجع به ابعاد مختلف این مسئله به گونهای که از این فرصت بهترین بهرهبرداری در جهت مصالح حوزه و نظام و اسلام و جهان تشیع شود،تصمیم خواهد گرفت.
اگر به دنبال این نباشیم که اساتید دانشگاهی را که با معیارهای حوزه سازگارند،به این سمت کشیده و در نشریات حوزوی مقاله چاپ کنند،سازوکار دیگری میطلبد،اما اگر قرار بر این باشد که برای حوزویان نیز مؤثر باشد،در آن صورت لازمه این کار تجدید نظر جدی در یک قسمت دیگر است که آیا حوزه علمیه هم میتواند چیزی به عنوان هیئت علمی برای خود داشته باشد یا نه؟ اعطای رتبه به نشریات علمی حوزوی چه محاسن و معایبی را به دنبال خواهد داشت؟ محمود رجبی:اعطای امتیاز و مجوز در دورانی که همه چیز نظاممند و ضابطهمند است،امری مطلوب است."