چکیده:
میراث زوجه از اموال غیر منقول-عقار-از مسائل بحثانگیز فقهی است که اقوال مختلفی دراینباره مطرح شده که در این مقاله بررسی میشود.
همچنین بررسی میراث زوجات متعدد و زوجه تنها وارث و نقد اقوال مختلف آن.
تفصیل میان زوجه فرزنددار و بدون فرزند.
تفصیل میان رباع-زمینهای مسکونی-و دیگر زمینها.
ارث زوجه از حق خیار فسخ همچنین کیفیت قیمتگذاری ساختمان و درختان و نتیجهگیری از موارد یاد شده بخش پایانی مقاله میباشد.
خلاصه ماشینی:
"شیخ صدوق این روایت را تأویل کرده و میگوید:زنان اگر فرزند نداشته باشند از هیچ یک از اشیای مذکور ارث نمیبردند و اگر فرزند داشته باشند از همه چیز ارث میبرند و به روایت ابن اذینه استناد کرده که در آن آمده است: فی النساء اذا کان لهن ولد اعطین من الرباع3 شیخ طوسی در کتاب تهذیب پس از نقل روایت ابن ابی یعفور که دلالت بر ارث بردن زن از همه ما ترک شوهر دارد،میگوید:این روایت حمل بر آن میشود که اگر زن فرزندی از مورث داشته باشد از همه ترکه او چه عقار و چه غیر آن ارث میبرد،روایت ابن اذینه نیز بر همین دلالت دارد4...
1 شیخ صدوق بعد از نقل روایت ابن ابی یعفور در دلالت بر توارث زوجین از همه اموال یکدیگر، بیان داشته«این در صورتی است که زن از زوج متوفی،فرزندی داشته باشد،پس چنانچه نداشته باشد، از اصول ارث نمیبرد و از قیمت آنها ارث میبرد.
شاید این قدر متیقن در ذهن راویان این احادیث از امام باقر(ع)و امام صادق(ع)نیز وجود داشته و نزد آنان به مثابه قرینه متصله و ارتکازی بر عدم اطلاق بوده است،چنین قرینه ارتکازی را نمیتوان با اصل عدم قرنیه،نفی کرده از طرفی در بیشتر روایات تعبیر رباع یا تربهدار-عقار الدور-الدور عقار و امثال آن اختصاص به زمین مسکونی و خانه دارد و علت این حکم چنین بیان شده که زوجه شخص بیگانهای را شریک وارثان نکند که میراث آنان را تباه سازد."