خلاصه ماشینی:
"خردنامه اصولا علم و دین در چه ساحاتی میتوانند باهم نسبت برقرار کنند و آیا اصولا تعارضی میتوانند باهم داشته باشند؟ دکتر دباغ:وقتی ما پارهای از آموزههایی که در کتب مقدس آمده را با برخی از دستاوردهای جدید علمی مقایسه میکنیم،در بدو امر کاملا یا در پارهای از موارد این گزارهها را باهم ناسازگار میبینیم؛یعنی اگر ما در منطق دو ارزشی قدم بنهیم و حجیت معرفتشناختی باورها برایمان مهم باشد بهطوری که مجموع معتقداتمان از گزارههای ناموجه پیراسته باشد،نمیشود هر دو را باهم قبول کرد.
درباره این بحث که آیا گزارههای ناظر به خدا ابطالپذیر یا اثباتپذیر هستند یا نه،آقای هیک سخن جالبی دارد و آن اینکه ما اول باید بینیم راجع به کدام خدا حرف میزنیم؟اگر مقصود خدایی است که در متون مقدس مطرح شده خدایی که آسمانها و زمین را آفریده و وحی میفرستد و با انسانها سخن میگوید و آنها را هدایت میکند این خدا ورای یک موجود تجربی است.
من نمیخواهم راجع به صدق و کذب این شواهد برای شما دلیل بیاورم ولی بههرحال واقعا آن چیزی که باور متدینان است و در جامعه دینی ساری و جاری است، اعتقاد به یک عالمی است که پس از مرگ اتفاق میافتد؛ما هیچگاه نمیگوییم که سخن گفتن از این عالم مثل پیش بینی یک زلزله بزرگ است،ولی چه اشکالی دارد بگوییم که واقعا چیزی که متدینان راجع به عالم پس از مرگ میگویند،همانطور که آقای هیک هم درباره ابطالپذیری یا اثباتپذیری اخروی مطرح میکند،واقعا از یک عالم تجربی سخن میگویند؛مخصوصا آنجایی که ما معتقد به معاد جسمانی هستیم."