چکیده:
طرح شعارهای برابری خواهانه ی حقوق زن و مرد توسط مشروطه طلبان، موجب بازنگری نقش زنان در عرصه های اجتماعی گردید. بازتاب این امر در دنیای ادبیات، حضور گسترده تر زنان در این عرصه بود. گرچه از سال های پس از مشروطه تاکنون ادبیات زنان با سرعت یکسانی در حال حرکت و رشد نبوده است، اما آنچه که در پایان دهه ی هشتاد آن را ادبیات مستقل زنانه می نامیم، محصول همه ی تحولاتی است که در دهه های مختلف این سده، بر تاریخ ادبیات داستانی زنان گذشته است. زنان داستان نویس ایرانی از دهه ی چهل به بعد جرات و جسارت بیشتری برای پرداختن به موضوعات زنانه در آثارشان یافتند و اعتراض علیه هژمونی(برتری) مردانه نیز به یکی از مضامین اصلی این آثار تبدیل شد. آنچه که موجب تمایز داستان های زنانه ی دهه ی هشتاد با همه ی آثار پیش از آن گردیده است، شکل گیری جهان و زبانی مستقل و زنانه در این دسته از آثار است که اغلب به شکل خودآگاه و همراه با صبغه های فمینیستی است.
خلاصه ماشینی:
بـا وجـود این ، همواره نویسندگانی وجود داشته اند که زنانی منفعل در داستان هایشان ترسیم کرده اند که همچون معشوق غزلهای فارسی در وصف زیبایی هایشان صفحه ها بتوان نوشت ، یا زنـانی کـه تنها برای پر کردن گوشه ای از توصیفات نویسنده از اجتماعی کـه بـه نـاگزیز، زن نیـز یکـی از اعضای آن است ، در داستان حضور دارند.
ایـن آثـار گرچه از قلم نویسندگان زن تراوش یافته است ، اما اثر و نشانه ای از زنانه نویسـی در آنهـا دیـده نمیشود و در ذیل ادبیات داستانی زنان، تنها آثاری قرار میگیرند کـه بـه نـوعی گـزارشهـای مستقیم زنان از تجارب زنانۀ آنها باشد تا تحلیل گران این دسـته از آثـار، از ایـن طریـق بتواننـد معناهای قابل فهمی برای جهان زنانه بیابند.
ابوتراب خسروی (داستان نویس ) در بارة تحولات داستان نویسـی زنـان در ایـن چنـد دهـه میگوید: «اگر به نسل اول ادبیات داستانی ایران نگاه کنیم ، میبینیم این دوره مقـارن بـا زمـانی است که زن هنوز هویت خودش را پیدا نکرده است .
با این حال، در دو دهۀ گذشته آثار زنان نویسنده از نظر کمی و کیفی در حال رشد بوده است و نوشته های آنان به آرامی خود را به شکل مسـتقلی از داسـتان نویسـی تبدیل کرده است .
همانطور که پیش از این اشاره شد، زنان از سالهای آغاز مشـروطه شـروع به داستان نویسی کردند، اما زنانه نویسی به شکل خود آگاه و با صبغه های فمینیسـتی محصـول تازة دهۀ هشتاد( بخصوص سالهای پایانی آن) است .