چکیده:
هدف این پژوهش عبارت بود از بررسی محتوای کتاب های «هدیه های آسمان» و «فارسی (بخوانیم)» در مقطع ابتدایی از نظر توجه به مهدویت و مولفه های آن در دو بخش «دروس» و «تصاویر». مولفه های مهدویت، شامل «آگاهی از فلسفه ظهور»، «آگاهی از فلسفه غیبت»، «علم و شناخت امام»، «انتظار ظهور» و «ایمان و باور قلبی» می باشند. بدین منظور از روش «تحلیل محتوا»ی متون، استفاده شد. جامعه آماری مورد نظر شامل پنج کتاب فارسی سال اول تا پنجم و چهار کتاب هدیه های آسمان از سال دوم تا پنجم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 91_90 بود. یافته ها نشان داد که توجه به نمادها و مولفه های مهدویت و آموزش آن در کتاب های یاد شده، بسیار کم می باشد و لازم است در کتاب ها و در نظام آموزش و پرورش کشور تغییرات و اصلاحات لازم صورت پذیرد.
The present research study aims at analyzing contents of Hedyehaye Asemani (Divine Gifts) and literature textbooks in primary school in regard to Mahdism and its components from two perspectives: lessons and pictures. The components of Mahdism including the knowledge of philosophy of appearance، knowledge of philosophy of absence، knowledge of Imam Mahdi، awaiting for reappearance of Imam Mahdi، and heart belief re verified using a content analysis method. The findings showed that components of Mahdism in above textbooks were superficial and incomplete. In particular، Hedyehaye Asemani (Divine Gifts) and literature textbooks of primary level have basic and serious limitations and problems. Thus، it is necessary to pay more attention to the components of Mahdism in these textbooks to gradually develop the student's religious identity.
خلاصه ماشینی:
از ديدگاه پهلوان (١٣٨٥) يکي از مهـم تـرين الزامـات در زمينـه مهدويت ، برنامه ريزي صحيح و شناخت فرصت ها، تهديدها، امکانات و چالش هـايي اسـت که ملازم با اعتقاد به اين انديشه ميباشد تا در پرتو آن بسترهاي لازم براي تربيت فرد و نسـل مهدوي فراهم آيد؛ به بيان ديگـر، اگرچـه جايگـاه و اهميـت مهـدويت بـر همگـان روشـن ميباشد، ولي ضرورت دارد که ابعاد و جوانب مختلـف ايـن مسـئله دقيقـا مـورد بررسـي و پژوهش قرار گرفته و پيوند و ارتباط آن با جنبه هاي مختلف زندگي انسان و شـؤون مختلـف اعتقادات و باورهاي اسلامي و ديني تصريح گردد.
همچنـين مرزوقـي (١٣٨٨) بـا معرفـي رويکـرد «منجيگرا» به عنوان باور يا فلسفه انتظار فرج، تأکيد ميکنـد کـه از منظـر باورهـاي اسـلامي به ويژه شيعي، رويکرد مذکور بايد جهت گيري غالب و کلان برنامه هاي آموزشي تربيت دينـي در نظام آموزش و پرورش باشد؛ زيـرا از ديـدگاه ايـن صـاحب نظـر، ايـن رويکـرد از جملـه ارزشمندترين و اساسيترين سرمايه هاي معنوي و اجتماعي بوده که ضمن حفظ و صيانت از آن، بايد اقدام به گسترش و فرهنگ سازي لازم براي انتقال مطلوب آن به نسل جديد بـه ويـژه دانش آموزان کرد.
بحث و نتيجه گيري در اين پژوهش ميزان توجه کتابهاي درسي «هديه هاي آسمان» و «فارسي (بخوانيم )» مقطع ابتدايي نظام آموزش و پرورش ايران در دو بخش دروس و تصاوير به انديشـه مهـدويت ، بـه عنوان يکي از حوزههاي تربيت ديني و معنوي دانش آموزان مورد بررسـي قـرار گرفتـه اسـت .