چکیده:
فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیهای سازمانی،از ارکان جداییناپذیر نظامهای مدرن مدیریت و برنامهریزی استراتژیک به شمار میروند.از یک طرف،یکی از ارکان سیستمهای مشهور مدیریت عملکرد استراتژیک(از جمله کارت امتیازی متوان2)،شناسایی فاکتورهای بحرانی موفقیت و مشخص کردن جایگاه آن در کارت امتیازی شرکت است[6]و فاکتورهای بحرانی موفقیت،استراتژیهای کوتاه مدت سازمان را تدوین میکنند و از طرف دیگر،شناسایی شایستگیها یکی از منابع تدوین استراتژیهای اصلی سازمان بوده و سازمان را به سوی کسب یک شایستگی محوری هدایت میکند. بسیاری از استراتژیستها با درک کلیات و مفاهیم فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیها و بر پایه قضاوتهای ذهنی و تجربی،به ارائهء رویکردهایی در زمینهء استخراج فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیها میپردازند[7].عدم وجود یک مدل جامع،کامل و سیستماتیک،به طوری که اولا با سایر اجزای نظام مدیریت استراتژیک هماهنگ باشد و ثانیا بصورت یکپارچه و همزمان به شناسایی فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیها بپردازد و ثالثا اجرایی و کاربردی باشد[6]،محرک اصلی انجام این تحقیق علمی-کاربردی به شمار میرود.در طراحی مدل جدید سعی شده است تا با انجام تعدیلاتی،شناسایی فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیهای استراتژیک بومیسازی شود.لذا جایگاه اصلی این مدل در مدل مدیریت استراتژیک HCMS که برای شرکتهای ایرانی طراحی شده است،بصورت یکپارچه تعیین میگردد. نتایج حاصل از مطالعات میدانی و تطبیقی منجر به توسعهء یک مدل یکپارچه گردید که در این مطالعه بصورت نقشهء راهنما ارائه شده است.مقاله حاضر تلاش میکند تا با ارائهء مفاهیم کلی فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیهای استراتژیک،به ارائهء مدل جدید استخراج آنها پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"اهداف و فاکتورهای بحرانی موفقیت،هر دو برای رسیدن (بهتصویرصفحهمراجعهشود) شکل 1-فرایند شکلگیری عوامل کلیدی موفقیت سازمان به مأموریت لازم هستند و نمیتوان از هیچ کدام غفلت کرد.
تواناییها و قابلیتها:آن دسته از فعالیتها که سازمان بسیار خوب انجام میدهد و بصورت بالقوه قابلیت خلق ارزش برای (بهتصویرصفحهمراجعهشود) شکل 4-نقشهء راهنمای مدل یکپارچه جهت شناسایی فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیها مشتری دارد و معمولا از جمع کردن چندین منبع در سازمان حاصل میشود.
4-مدل یکپارچه جهت شناسایی فاکتورهای بحرانی موفقیت و شایستگیها در شکل 4 ادامه اجزای مختلف این مدل را بصورت شماتیک و نقشهء راهنما مشاهده میکنید: 4-1-مرحلهء اول-استخراج فاکت ورهای عمومی موفقیت برای حضور در هر صنعت و بازاری عواملی وجود دارند که برای دستیابی به موفقیت و رشد پایدار لازم یا مفید به نظر میرسند.
روخارت،5 منبع کلیدی جهت دستیابی سازمان به موفقیت را بصورت زیر تعریف میکند[3]: منبع 1-فاکتورهای عمومی موفقیت صنعت12 :هر سازمان، شرایط و مشکلات عملیاتی دارد که منحصر به صنعتی است که در آن کسب و کار میکند.
4-4-مرحلهء چهارم-استخراج شایستگیهای سازمان در راستای مرحلهء سوم مدل یکپارچهء مورد مطالعه،از میان عوامل کلیدی موفقیت شناسایی شده،میزان برخورداری عوامل مورد بررسی قرار میگیرد و عواملی که دارای امتیاز برخورداری بالاتر از 3(یعنی عوامل باقیمانده از مرحله استخراج فاکتورهای بحرانی موفقیت)هستند،به عنوان شایستگیهای سازمانی شناسایی میشوند.
در این صورت استراتژی رقابتی سازمان به صورت زیر پیشنهاد میشود: 1-طراحی و ایجاد مکانیزمهایی برای حفظ شایستگی 2-تولید محصولات(کالا و خدمات)نوین از شایستگی 3-ورود به بازارهای جدید/صنعتهای جدید که در آن رقبایی وجود دارند که از این شایستگی بیبهره هستند."