چکیده:
یکی از دستاوردهای مهم این مطالعه ارائه راهبردها و برنامه هایی از فرآیندهای رشد و توسعه صنعت غذایی حلال کشور در افق 1404 بود که در سه محور توسعه تولید، توسعه صادرات و نهادهای پشتیبانی کننده را به تصویر می کشد. بنابراین با تمرکز به موضوع توسعه تولید و صادرات آن موارد ذیل را دنبال نموده است که شامل طراحی و تدوین چشم انداز، اهداف توسعه صنعت غذایی حلال کشور می باشد.
ایران در میان کشورهای آسیای جنوب غربی، سومین کشور صادرکننده مواد غذایی با منشاء حلال می باشد. ترکیه با صادرات بیش از 5806 میلیون دلار در مقام نخست و پاکستان با صادرات 2999 میلیون دلار در مقام دوم قرار دارند. متوسط نرخ رشد سالانه ترکیه در طول سال های 2002-2010، سالانه 17 درصد بوده است. ایران برای اینکه بتواند در افق 1404 به سطح صادرات ترکیه برسد مستلزم افزایش چند برابری در صادرات مواد غذایی است. حال با کوچک کردن این افق تنها در سال 2015 و در قالب سناریوی رسیدن به نصف صادرات مواد غذایی ترکیه، آنگاه نرخ رشد مطلوب در این وضعیت برای ایران رقم 33 درصدی پیش بینی می شود. با در نظر گرفتن رشد سالانه صادرات مواد غذایی ایران تا افق 2015، ارزش صادرات مواد غذایی به 6365 میلیون دلار هدف گذاری می شود. در این سطح از صادرات، سهم ایران در بازار جهانی می تواند به رقم 91/0 درصد بالغ گردد.
با توجه به ماموریت و چشم انداز تصویر شده برای آینده مطلوب صنعت غذایی حلال، اهداف راهبردی مورد نظر در موارد زیر خلاصه می گردد.
- ایجاد الگویی از یک کشور اسلامی توسعه یافته در صنعت غذایی با استاندارد حلال
- پیشتازی و نزدیک شدن به کانون دانش تولید و صادرات مواد غذایی با استاندارد حلال
خلاصه ماشینی:
[9] / ماخذ: یافتههای تحقیق(اطلاعات خام ارزش افزوده برگرفته از آمار کارگاههای بزرگ صنعتی مرکز آمار ایران سالهای 1388-1380) نمودار 2- ارزش افزوده صنایع غذایی کشور به قیمت ثابت 1380، ارقام بر حسب میلیارد ریال براساس مطالعات انجام شده [10]، از میان 21 گروه از صنایع غذایی مورد بررسی، تعداد پنج گروه از صنایعغذایی به ترتیب شامل تولید روغن و چربی حیوانی و نباتی خوراکی (1514)، تولید فرآوردههای لبنی (1520)، تولید سایر محصولات غذایی طبقهبندی نشده (1548)، عملآوری و حفاظت میوهها و ...
ارزش تولیدات صنایع غذایی کشور در سال 1381 بالغ بر 15169 میلیارد ریال (به قیمت ثابت 1380) بوده که با نرخ رشد سالانه 4/4 درصد به بیشترین رقم خود یعنی به 22169 میلیارد ریال در انتهای دوره مورد بررسی افزایش یافته است.
ا. ا) نمودار 6- ترکیب جغرافیایی بازار صادراتی صنایع غذایی کشور در سال 1390 اگرچه روند صادرات ایران به کشورهای مورد مطالعه به طور چشمگیری افزایش یافته ولی توزیع جغرافیایی صادرات فرآوردههای غذایی حلال کشور محدود به چند کشور منطقه میباشد و حضور صادرکنندگان ایران در بسیاری از بازارهای جهانی برخوردار از جمعیت مسلمان کمرنگ است.
برای تعداد 36 قلم دیگر که ایران در صادرات آن از عدم مزیت صادراتی برخوردار میباشد 47 درصد از کل تقاضای جهانی فرآوردههای غذایی حلال را پوشش میدهد.