چکیده:
کودکان در طول تاریخ آموزش و پرورش همواره از طریق روشها، راهبردها و دیدگاههای مختلف کنترل شده و به نظم در آمدهاند. این شیوهها که امروزه به عنوان شیوههای نوین انضباطی در مدرسه به کار گرفته میشوند، از نظر میشل فوکو و پیروانش؛ یعنی رز، مارشال، رادفورد و میلی به عنوان روشهای انقیاد کودکان در نظامهای آموزشی مورد انتقاد قرار گرفتهاند. در این مقاله تصریح شده است که چگونه شیوههای انضباطی که با هدف تربیت افرادی سودمند و مفید برای اجتماع در نظامهای آموزشی به کار گرفته میشوند، میتوانند به انقیاد و مطیعسازی آنها منجر شوند. از این رو ضمن تبیین این نگاه نقادانه به رژیمهای عمل انضباطی در نظام آموزشی، به تاسی از دیدگاه تبارشناسانهی فوکو، پیوند میان قدرت- دانش در تحول فهم بشر از عمل انضباطی مورد بررسی قرار گرفته و خاطر نشان شده است که طی تاریخ تحول رویکردهای انضباطی ( مداخلهای، تعاملی و عدم مداخله) در دانش تربیتی؛ گفتمانهای اقتصادی- سیاسی و اجتماعی لیبرالیستی، نظامهای آموزشی را تبدیل به عاملی برای انقیاد کودکان توسط خودشان کردهاند.
خلاصه ماشینی:
این آموزشها که منعکسکنندهی ایدهآلهای برخی انقلابهای اجتماعی بودند، با هدفهایی چون تربیت شهروندی و به تعبیر اشتاینر، انسانهای کارآمد، (میالاره، 1378، ص 10) دست به تربیت کودکان زدند؛ به طوریکه پس از آن، یعنی در دومین مرحله از تحول آموزش و پرورش که میان دو جنگ جهانی قرار داشت، شاهد دگرگونیهای اجتماعی و فناورانهی چشمگیر در - discipline - discourse - Aries - centuries of childhood - Mialaret آموزش همگانی کشورهای جهان شدیم و آموزش و پرورش در زندگی انسانها بیش از پیش سازمان یافتهتر، منسجمتر و مؤثرتر از گذشته به تحقق اهداف اقتصادی دولتها نزدیک شد.
انقیاد کودکان در گفتمان مداخلهای انضباط: همانگونه که قبلا ذکر شد، از حدود دههی 1920 تا 1960، نشر نتایج پژوهشهای صورت گرفته دربارهی کودکان، کودکی را به عنوان یک موضوع قابل بررسی در مراکز علمی بیش از پیش مورد توجه قرار داد، به طوری که صاحبرنظران، نشر این قبیل گزارشهای - interventionist approaches - interactive approaches - non-interventionist approaches - Wolfgang - Glickman پژوهشی را عامل مهمی در جهت شکلگیری رشتههای مختلف روانشناسی و جامعهشناسی کودک در برخی از کشورها میدانند که در پی آن نظریههای مختلفی در زمینهی کودکان شکل گرفته و منجر شد تا در سال 1989 مباحث مرتبط با زندگی و حقوق کودکان در جوامع بینالمللی به اوج خود برسد (پرتر 1 ، 2003، ص 310).