خلاصه ماشینی:
"بنابراین چنان که از متون و مبانی دینی بر می آید و مشهور عالمان شیعه نیز معتقدند, اگرچه رهبر دینی جهت کسب مشروعیت و صلاحیت رهبری در عالم واقع و ثبوت, محتاج تأیید و یا گزینش مستقیم یا غیرمستقیم, از جانب مردم نیست و رضایت یا عدم رضایت خداوند نسبت به رهبری او دایر مدار وجود یا عدم صفات و شرایط خاصی در اوست, ولی بر مردم مکلف و مسئول,واجب است که هرگاه چنین فردی به هر ترتیبی به آنان معرفی گردید و او را مورد شناسایی قرار دادند, تا مادامی که او صلاحیت های لازم را دارد, از او در جهت اهداف اسلام و مسلمانان اطاعت و پیروی نموده و این اطاعت و پیروی در جهات مختلف را به نوعی ابراز دارند, که بیعت نوعی از آن است.
ب ـ حکم وضعی ـ حقوقی بیعت: مقصود از حکم وضعی ـ حقوقی را به شرح زیر می توان بیان کرد: اولا: آیا فعل یا ترک بیعت, ضمانت اجرای دنیوی دارد؟ به عبارت دیگر, در صورتی که فردی از بیعت با شخص واجد شرایط رهبری شانه خالی کرد و یا اگر فرد واجد شرایط رهبری از قبول بیعت خودداری نمود, آیا می توان آن ها را وادار به این امر نمود, یا خیر؟ آیا در بیعت به لحاظ حقوقی برای طرفین آزادی وجود دارد؟ طبق آن چه که در باب شرایط عمومی بیعت تحت عنوان(آزادانه بودن) بیان گردید, طرفین در انجام بیعت از آزادی کامل برخوردارند و هیچ گونه الزام و اجبار حقوقی بر آن ها وجود ندارد, ولی دقت در سیره معصومین(ع) مخصوصا عملکرد امام علی(ع) نشان می دهد که اگر شخص واجدشرایط با اقبال عموم مردم, عملا زمام امور رهبری جامعه اسلامی را به دست گرفت, حتی بر افرادی هم که با او بیعت نکرده اند لازم است که از او تبعیت و پیروی کرده و با او به معارضه نپردازند."