چکیده:
با توجه به توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی و لغو تحریمهای اقتصادی، اینک فرصت مناسبی است که با ایجاد ثبات اقتصادی زمینۀ جذب سرمایهگذاری خارجی و دانش فنی بهویژه در حوزۀ انرژی را فراهم کرد. ایران میتواند با عضویت دائمی در معاهدۀ منشور انرژی بهمنزلۀ معاهدهای جامع در تنظیم روابط میان دولتهای تولید و مصرفکنندۀ انرژی به اهداف ذکرشده دست یابد و ضمن تأمین منافع حاکمیتی ناشی از ذخایر نفت و گاز، به صورت توأمان، نیاز این حوزه به منابع مالی و فنی سرمایهگذاری خارجی و نیاز متقابل سرمایهگذار به تضمین حقوق سرمایهگذاریاش را تأمین کند. از طرف دیگر، از قراردادهای ایران براساس این معاهده حمایت شده است و از اعمال تحریم علیه ایران و منع ورود سرمایهگذاری خارجی جلوگیری خواهد شد. در این مقاله توضیح داده خواهد شد که چگونه ایران میتواند با اصلاحات جزئی در قوانین بدون خدشه بر حاکمیت بر منابع، از مزایای عضویت در این پیمان حقوقی بینالمللی بهرهمند شود.
خلاصه ماشینی:
ايران مي تواند با عضويت دائمـي در معاهـدٔە منـشور انـرژي بـه منزلـۀ معاهـده اي جـامع در تنظـيم روابـط ميـان دولت هاي توليد و مصرف کنندٔە انرژي به اهداف ذکرشده دسـت يابـد و ضـمن تـأمين منـافع حـاکميتي ناشـي از ذخاير نفت و گاز، به صورت توأمان ، نياز اين حوزه به منابع مالي و فني سـرمايه گـذاري خـارجي و نيـاز متقابـل سرمايه گذار به تضمين حقوق سرمايه گذاري اش را تأمين کند.
معاهدٔە منشور انـرژي ، قواعـد و مقررات دقيقي نـه تنهـا در زمينـۀ تـأمين امنيـت انـرژي مقـرر کـرده اسـت ، بلکـه بـراي افـزايش جـذابيت کـشور ميزبـان بـراي سـرمايه گـذاري مـستقيم خـارجي ، ايجـاد تـوازن منصفانه بين حاکميت کشور ميزبان و حـق مالکيـت سـرمايه گـذار، تـلاش بـراي افـزايش امنيت انرژي از طريق الزام به رعايت موازين حقوق بين الملـل بـر پايـۀ خواسـت و قـصد مشترک دولت ها، چارچوب حل اختلافات منحصربه فردي نيز پـيش بينـي کـرده اسـت کـه تمامي اين عوامل به منظور تأمين منافع متقابل دولت هاي توليدکنندٔە انرژي و سرمايه گذاران است .
معاهدٔە منشور انرژي به دليل تأکيد بـر حاکميت و مالکيت کشورها بر منابع و ذخايرشان ، کشورهاي عضو را به انعقاد نوع خاصي از قراردادهاي اکتشاف و توسعه ملـزم نکـرده اسـت ، بلکـه کـشورها را در تعيـين منـاطق جغرافيايي براي فعاليت هاي حفاري و حتي سرمايه گذاران آزاد گذاشته و به مقررات داخلي کشورها ارجاع داده است و تنها برمبناي اصول رفتاري استاندارد جهاني در پي بـسترسازي حقوقي جذب و تأمين امنيت سرمايه گذاري است .
"Energy Charter Treaty", International Centre for Settlement Decision New York, Law Journal, April.