چکیده:
بخش کسب وکار و بازرگانی در اقتصاداسلامی، همانند بازرگانی در دیگر شعبات و
قرائتهای اقتصاد متعارف از ملاحظات و ملازمات اخلاقی بخصوصی برخوردار میباشد. در
این مقاله نشان داده میشود که التزام به اخلاق در امورکسب وکار از منظر اسلامی، در
راستای تقویت کارایی میباشد. این مقاله درصدد است به ابعاد اساسی اخلاق بازرگانی
(و کسب وکار) در پارادایم اقتصاد اسلامی اشاره کند. بخش اول به مقدمه و ملاحظات
عمومی موضوع می پردازد. بخش دوم به پیوند اخلاق و اقتصاد و شاخصههای اصلی اخلاق
کسب و کار می پردازد. سرانجام بخش سوم مؤلفهها ومصادیقی از اخلاق کسب و کار از
دیدگاه اسلام ذکر خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"اخلاق کسب و کار خود به سیستمهای اخلاقی مرتبط میباشد لذا منطقی است ابتدا به آنها نیز مختصرا اشاره شود.
اخلاق کسب وکار دنبال پاسخ با این سؤال کلی است که آیا عملیات بازار و کسب و کار (علاوه بر رعایت ملاحظات قانونی) از لحاظ اخلاقی نیز مورد قبول هست یا خیر؟، خوب تلقی میشوند یا بد؟ و امثال آن، مثلا آیا خوب است که تولیدکننده اتومبیل یک دستگاه پرهزینه ولی ایمنی را بر اتومبیل مورد نظر نصب کند؟ در آن صورت از یک طرف جان عدهای نجات پیدا میکند، اما اتومبیل مربوطه گران میشود واز تعداد خریداران آن کاسته خواهد شد.
همانطور که در بخشهای بعدی اشاره خواهد شد، اخلاق کسب و کار از منظر اقتصاد اسلامی با وجود الزامات شرعی، جنبه غیررسمی داشته و عمدتا خصوصی محور است و حسابرسی مربوط به آن نیز بیشترجنبه درونی دارد.
[38] به نظر نمیرسد مسئولیت اجتماعی بنگاهها از چنین فرآیند سود محور و مکانیکی محض مورد نظر امثال فریدمن پیروی نمایند و توجه به ملازمات اخلاقی میتواند ضمن حفظ سودآوری بنگاه و کارآمدی تولید و توزیع، اعتماد و رضایت مشتریان را نیز جلب نماید، به عبارت دیگر امور اخلاقی در راستای تقویت سودآوری و کارایی است ونه مانع آن.
4- در صورت التزام به اخلاق کسب وکار ازمنظر اسلامی فضای آکنده از صداقت، عدالت، اعتماد، رعایت استاندارد کالا بر بازار حاکم خواهد شد و این خود تضمین امنیت اقتصادی و درراستای افزایش کارایی در بلندمدت است."