چکیده:
جمعیت شناسان، جامعه شناسان و مردم شناسان و سایرین هریک از ابعاد و مناظر مختلف به سیر تاریخی، ابعاد، ویژگی ها و موانع و مشکلات ازدواج پرداخته و به صورت بین رشته ای آن را مورد بحث و بررسی قرار داده اند.
مقاله حاضر، بخشی از پژوهشی است که به بررسی عوامل جامعه شناختی موثر در بالارفتن بین ازدواج جوانان شهر رشت پرداخته است. پرسش اساسی مقاله مذکور آن است که روند تغییرات، ویژگی ها، چالش ها و موانع ازدواج در سطح استان گیلان و شهرستان رشت چگونه است؟
روش تحقیق در پژوهش مورد بررسی، به صورت اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری در بخش پیمایشی، شامل کلیه پسران و دختران ازدواج نکرده در گروه سنی 25-39 ساله شهر رشت بوده است. روش گردآوری اطلاعات در بخش اسنادی، استفاده از اسناد و مدارک ثانویه موجود در سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان و در بخش پیمایشی، از طریق پرسشنامه حاوی پرسش های باز و بسته انجام گرفته است.
نتایج به دست آمده از اطلاعات اسنادی و تجربی نشان می دهند که درصد ازدواج تحت تاثیر عوامل و پدیده های طبیعی و سیاسی کلان چون زلزله، انقلاب و جنگ و نیز عوامل اجتماعی میانه و خرد، مانند نداشتن شغل مناسب، نداشتن درآمد کافی، فقدان مسکن، مشکلات تحصیلی، نیافتن همسر دلخواه، بالا بودن هزینه ازدواج، مهریه و جهیزیه، افزایش سطح توقعات زوج ها و خانواده ها، داشتن برادر و خواهر بزرگ تر و مجرد، عدم حمایت موسسات دولتی، تردید در تصمیم گیری و نظایر آن قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
"در بخش اسنادی،به کمک اسناد و مدارک ثانویه موجود در سازمان مدیریت و برنامهریزی اطلاعات لازم در خصوص روند تغییرات و ویژگیهای ازدواج در استان گیلان و شهرستان رشت به دست آمده و در بخش پیمایشی نیز،جامعهء آماری شامل کلیهء پسران و دختران ازدواج نکرده گروه سنی 52 تا 93 سالهء شهر رشت است که تعداد آنان حدود 67661 نفر بوده است از تعداد مذکور 072 نفر از طریق فرمول نمونهگیری انتخاب شدند که 081 نفر آنها را مردان و 09 نفر باقی مانده را زنان به نسبت تعداد کل جامعهء آماری تشکیل میدهند.
طبعا مسئلهء ازدواج و ابعاد و زوایای تاریخی آن در شهرستان رشت تقریبا از وضعیت کشوری و استانی تبعیت میکند،وی آنچه در سالهای اخیر در این شهرستان اتفاق افتاده،این است که افزایش رشد شهرنشینی فی نفسه باعث ایجاد مشکلاتی در زمینهء مسکن،اشتغال و ارتقای سطح توقعات و تحصیلات شده که خود اثرات منفی بر روی میزان ازدواج جوانان در این شهرستان گذاشته است.
تصمیم به ازدواج از نظر پاسخگویان به تفکیک جنس (به تصویر صفحه مراجعه شود) اگرچه مسائل اقتصادی مانند نحوهء امرار معاش و گذران زندگی و داشتن مسکن برای شروع یک زندگی مهم است،اما این عوامل باعث ایجاد موانع مهمتر و بزرگتر و در عین حال غیرضروری و کماهمیت میشود،بهطور مثال مسائلی که به عنوان عوامل بازدارندهء ازدواج مطرح هستند،چون ادامهء تحصیل،میزان مهریه،میزان و نوع جهیزیه،عدم وجود روحیهء قناعت و غیره اکنون به صورت پدیدههای بازدارندهء ازدواج در پشت مشکلات اقتصادی قرار دارند و کمکم به صورت یک ساختار فرهنگی شکل گرفتهاند و به یک فرهنگ تبدیل میشوند."