چکیده:
طی دهههای گذشته، اقتصاد دایرهای (چرخشی) در بسیاری از کشورهای توسعه یافته به یک موضوع اساسی و پراهمیت جهت کسب مزیت رقابتی پایدار و ایجاد ارزشهای چندگانه توسعه اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست تبدیل شده است. اما با وجود اهمیت این موضوع، خلاء پژوهشها و تحقیقات علمی در این زمینه و نیز طراحی و توسعه مدلهای کسبوکار دایرهای به عنوان ابزار گذار به این نوع اقتصاد در کشور ما به چشم میخورد. بر این اساس هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل کسبوکار اقتصاد دایرهای برای شرکتهای دانش بنیان میباشد. این تحقیق از نوع اکتشافی و از نظر هدف، بنیادی کاربردی و برحسب گردآوری دادهها، پژوهشی آمیخته است که در مرحله اول (کیفی) از نظریه داده بنیاد سیستماتیک و در مرحله دوم (کمی) از روش معادلات ساختاری به تحلیل اطلاعات پرداخته است. در این پژوهش 8724 کد باز اولیه شناسایی شد که این کدها به 118 کد باز، 17 کد محوری(ذینفعان، شبکه ارزش، منابع مادی و غیر مادی، فعالیتهای کلیدی، ساختار درآمد ،ساختار هزینه، شرایط محیطی و عوامل خارجی، الزامات ورودی و عوامل داخلی، بخش کاربر، پایان دوره مصرف، کانالهای توزیع، ارتباط با مشتری، خلق ارزش،کسب ارزش، ارائه ارزش، ارزش پیشنهادی) و 6 کد انتخابی (اکوسیستم، فرایندها، ساختار مالی، امکانپذیری، رابط کاربری، ارزش) در چارچوب مدل پارادایمی و پدیده محوری (ارزشهای چندگانه) تقسیم شد. علاوه بر این، نتایج این مطالعه کارآفرینان را قادر میسازد تا با استفاده از مدل کسبوکار اقتصاد دایرهای چارچوب اجرایی مناسبتری را برای کسبوکار خود بر اساس ارزشهای چندگانه و ذینفعان مشترک طراحی نمایند
During the past decades, circular economy has become a fundamental and important issue in many developed countries in order to gain sustainable competitive advantage and create multiple values of economic development, social justice and environmental protection. But despite the importance of this issue, there is a lack of scientific research in this field as well as the design and development of circular business models as a transition economy tool in our country. Based on this, the purpose of this research is to design a circular economy business model for knowledge-based companies. This research is exploratory and fundamental-applied in terms of its purpose, and in terms of data collection, it is mixed research that analyzes information in the first (qualitative) stage of systematic foundation data theory and in the second (quantitative) stage of structural equation method. In this research, 8724 initial open codes were identified, which were divided into 118 open codes, 17 axial codes (stakeholders, value network, material and immaterial resources, key activities, revenue structure, cost structure, environmental conditions and external factors, input requirements and internal factors, user sector,end of consumption period, distribution channels, customer relationship,value creation, value acquisition, value delivery,value proposition), and 6 selected codes (ecosystem, processes, financial structure, feasibility, user interface, value) that was divided in the framework of the paradigmatic model and the axial phenomenon (multiple values). In addition, the results of this study enable entrepreneurs to design a more appropriate executive framework for their business based on multiple values and common stakeholders using the circular economy business model
خلاصه ماشینی:
در واقع اقتصاد دايره اي به عنوان راه حلي براي هماهنگ کردن رشد اقتصادي و حفاظت از محيط زيست در قبال محدوديت هاي اقتصاد خطي پذيرفته شده است که چارچوب قابل اعتمادي را در جهت بهبود اساسي مدل کسب وکار فعلي به سمت توسعه پيشگيرانه و احياکننده اکوصنعتي و همچنين افزايش رفاه بر اساس يکپارچگي محيطي بازيافت شده ارائه مي دهد.
يافته هاي پژوهش موردي تاپانيناهو و همکاران (٢٠٢٢) که در يک شرکت انرژي فنلادي انجام شد، مواردي مانند ذينفعان ، مفهوم سازي ايجاد ارزش ، خلق ارزش مشترک، به اشتراک گذاري استراتژي اقتصاد دايره اي، ايجاد دانش مشترک براي تصميم گيري سياسي ، توسعه صنعت ، ايجاد اکوسيستم هاي محلي و اصلاح مدل کسب وکار و همچنين ارائه مفهوم ارزش چندبعدي و چندوجهي را تأييد کردند.
جدول (٤): ميزان مشاهده عوامل زمينه اي موثر بر مقوله محوري در مدل هاي کسب وکار اقتصاد دايره اي (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : يافته هاي تحقيق بر اساس تجزيه و تحليل داده هاي به دست آمده از منابع ترکيبي و مصاحبه هاي نيمه ساختار يافته عوامل مداخله گر تاثيرگذار بر راهبردهاي مدل هاي کسب وکار اقتصاد دايره اي در راستاي ايجاد ارزش هاي چندگانه براي شرکت هاي دانش بنيان در دو بخش شرايط محيطي و عوامل خارجي و الزامات ورودي و عوامل داخلي تقسيم بندي ميشود.
Critical Success Factors for Circular Business Model Innovation from the Perspective of the Sustainable Development Goals.