چکیده:
جبههگیری و موضع سرسختانه ابوذر صحابی بزرگ و بلندمرتبه پیامبر در برابر خلیفه سوم، عثمان، و حاکم شام، معاویه، از دیرباز مورد
بحث و گفتوگوی اندیشمندان بوده و آراء متفاوتی درباره آن ارائه گردیده است. کسانی که درباره ابوذر دست به تحقیق زدهاند، هر کدام
مطابق تفکر و مسلک خویش به اظهارنظر پرداختهاند.
در این مقاله، به بعضی از آنها اشاره شده و سپس به بررسی واقعیتها پرداخته و در پایان مراد اصلی ابوذر و علل مخالفت وی با
هیأت حاکمه بیان گردیده است. همچنین نتیجه گرفته شده است که اعتراض ابوذر به زمامداران زمان خود، به خاطر آن بوده که آنها
بیتالمال را حیف و میل میکردند و در راههای غیر شرعی به مصرف میرساندند و تمام آن را به خود اختصاص میدادند، نه اینکه وی
معتقد باشد مسلمان شرعا نمیتواند از مال دنیا چیزی افزون بر قوت یک شبانه روز خود و خانوادهاش نزد خود نگهداری کند و افزون بر
مصرف را باید بین مسلمانان دیگر انفاق نماید.
خلاصه ماشینی:
"همچنین نتیجه گرفته شده است که اعتراض ابوذر به زمامداران زمان خود، به خاطر آن بوده که آنها بیتالمال را حیف و میل میکردند و در راههای غیر شرعی به مصرف میرساندند و تمام آن را به خود اختصاص میدادند، نه اینکه وی معتقد باشد مسلمان شرعا نمیتواند از مال دنیا چیزی افزون بر قوت یک شبانه روز خود و خانوادهاش نزد خود نگهداری کند و افزون بر مصرف را باید بین مسلمانان دیگر انفاق نماید.
عثمان نخست واکنشی نشان نداد و سخنی در این باره نگفت؛ ولی بعدا که ابوذر رفتار خود را تکرار و دنبال کرد، یکی از غلامان خود را نزد ابوذر فرستاد و به او پیام داد: «از کارهایی که به تو نسبت میدهند و گزارش آن به من رسیده است، خودداری کن!» ابوذر در پاسخ پیام او چنین گفت: «آیا او مرا از خواندن کتاب خدا و از مذمت کسانی که امر و حکم خداوند را ترک گفتهاند، برحذر میدارد؟ سفیانیه جاحظ نقل میکند: عثمان به ابوذر گفت: «آیا تو همانی که ادعا میکنی ما گفتهایم که دست خدا بسته است، خدا فقیر است و ما ثروتمندیم؟» ابوذر در پاسخ گفت: «اگر چنین نمیگفتید، مال خدا را در راه بندگان خدا خرج میکردید، به خدا سوگند که من خود، از زبان رسول خدا شنیدم که میفرمودند: زمانی که تعداد فرزندان عاص به سی نفر برسد، مال خدا را بین خود تقسیم میکنند و آن را بازیچه قرار میدهند و در میان خود دست به دست میگردانند و بندگان خدا را بندگان خود به حساب میآورند و به دین خدا خیانت میورزند..."