خلاصه ماشینی:
"درحالیکه ابو منصور ماتریدی پیرو امام خود ابو حنیفه است امامی که در فقه به قیاس و استحسان عمل میکند و فقه او رنگ عقلی بیشتری دارد،ازاینرو،این دو فرد نمیتوانند در نویسندگان قرار گرفته و افکار و عقاید مختلفیابراز نمودهاند که نظیه برخی را منعکس میکنیم: الف-احمد امین مصری میگوید:ماتریدی و اشعری در مسائل اساسی باهم به توافق رسیدهاند و کتابهای فراوانی در شرح مذهب ماتریدی مانند عقاید نسفی،و شرح مذهب اشعری مانند«سنوسیه،و الجوهرة»نوشته شده است حتی برخی دربارهء مسائل اختلاف این دو امام، کتابهائی نوشتهاند،و برخی نقاط اختلاف را به چهل مسأله رساندهاند آنگاه اضافه میکند که فکر اعتزال در مکتب اشعری بیش از مکتب ماتریدی است،زیرا اشعری مدتها از معتزله پیروی میکرد و نمونه آن این است که اشعری میگوید معرفة الله پیش از بعثت پیامبران عقلا واجب است، درحالیکه«ماتریدی»تنها به وجوب نقلی و شرعی آن قائل است9.
گفتار احمد امین،اساس صحیحی ندارد او در این داوری به حدس اعتماد نموده است،بلکه رنگ عقلی در مکتب«ماتریدی»بیش از مکتب اشعری است،و دو کتاب منتشر شده از آن،به نامهای توحید و تأویل و همچنین آراء پیروان او،برخلاف گفتار او گواهی میدهد و عجیب اینکه در مسأله معرفة الله جریان برخلاف گفتار احمد امین است و خود احمد امین،در جائی از آن کتاب،عکس آن را نقل کرده است،و یادآور شده است که ماتریدیه میگوید:اگر خدا پیامبری را برنیانگیزد بر مردم لازم است،خدا و صفات او را بشناسند،و این مسأله از ابو حنیفه نقل شده است،ولی مشایخ اشاعره میگویند پیش از بعثت پیامبران چیزی بر انسان واجب نیست10."