چکیده:
در این تحقیق،شصت و شش بیت از اشعار میرزا جهانشاه حقیقی از دیوانهای فارسی و ترکی این شاعر که دربارهء مولانا،مقبرهء مولانا و نی،سروده شده،جمعآوری و بررسی گشته،ارائه میشود.در نخستین بخش،بررسی و تحقیقاتی که در عرصهء ادبیات ترک دورهء عثمانی دربارهء مولانا انجام شده،بطور خلاصه مورد اشاره قرار گرفته است.همچنین دربارهء زندگی،سیاستمداری و شخصیت ادبی میرزا جهانشاه حقیقی و اوضاع جغرافیای طبیعی و سیاسی کشور وی بحث شده است.در تحقیقات انجام شده دربارهء دیوانهای فارسی و ترکی او در کشورهای ترکیه،ایران،انگلستان و ارمنستان راجع به نسخههای فارسی و ترکی اطلاعاتی ارائه شده است.آن دسته از اشعاری که دربارهء مولانا،مقبرهء او و نی بوده و در دیوان فارسی میرزا جهانشاه حقیقی موجود است،به کوشش فیروز رفاهی علمداری در ایران منتشر شده1و با چاپ ویس دگرمنچای در ترکیه،مورد مقایسه قرار گرفته است2.
در این مقایسه،تحقیقات فیروز رفاهی علمداری مبنای کار است.در آنجا،حرف A به اثر علمداری و حرف D به اثر دگرمنچای اشاره دارند.در پاورقی به تفاوتهای موجود در این دو اثر اشاره شده است.
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیق،شصت و شش بیت از اشعار میرزا جهانشاه حقیقی از دیوانهای فارسی
دیوان فارسی میرزا جهانشاه حقیقی موجود است،به کوشش فیروز رفاهی علمداری در
زیرا میرزا جهانشاه حقیقی در زمانی نزدیک به دورهء مولانا میزیسته و از طرفی ایشان به زبانهای ترکی،فارسی و عربی تسلط کامل داشته و دربارهء ادارهء امور دولت،
2)میرزا جهانشاه حقیقی و دیوان ترکی-فارسی او:
اشعار ترکی و فارسی که میرزا جهانشاه حقیقی در دورهء اضمحلال شعر عربی
گرفته است؛فیروز رفاهی علمداری در دیوان فارسی و ترکی میرزا جهانشاه حقیقی
همچنین آقای فیروز رفاهی علمداری«دیوان فارسی و ترکی میرزا جهانشاه حقیقی62»
را به چاپ رساندهاند و به این ترتیب وجه ادبی میرزا جهانشاه حقیقی به حوزههای
مینورسکی،نسخهء خطی دیوان فارسی و ترکی میرزا جهانشاه حقیقی در موزهء
عنوان نسخهء اصلی،5 غزل و 51 رباعی ترکی میرزا جهانشاه را منتشر کرده است03.
پرفسور دکتر محسن ماجد دربارهء میرزا جهانشاه حقیقی سه موضوع را مورد
دکتر ویس دگرمنچای،در کتاب«جهانشاه حکمران قراقویونلوها و اشعار فارسی(دیوان حقیقی)»نسخههای دست نوشتهء دیوان میرزا جهانشاه حقیقی در
آقای فیروز رفاهی علمداری نیز دیوان میرزا جهانشاه حقیقی را با استناد به
این اثر که اولین نشر دیوان فارسی و ترکی میرزا جهانشاه
3)اشعار میرزا جهانشاه حقیقی دربارهء مولانا جلالالدین رومی و نی:
خود را به کمک علم مولانا خاطر نشان میکند و این موضوع را در ابیات زیر چنین
در این مقاله اشعار سروده شده از سوی میرزا جهانشاه حقیقی،فرمانروای
ادبیات در زبانهای ترکی و فارسی،همچنین مولانا و میرزا جهانشاه حقیقی را دارند،
حقیقی است،به آسانی با عنوان تاریخ تولد میرزا جهانشاه حقیقی ذکر کرده است"