خلاصه ماشینی:
"کسی نیست که دربارهء تاریخ و فرهنگ ایران پیش از اسلام و پس از اسلام،به ویژه سه چهار قرن اول،بخواند و بنویسد (به تصویر صفحه مراجعه شود) ولی بینیاز از نوشتههای زندهیاد دکتر احمد تفضلی باشد نوشتهای از اهل تحقیق،چه ایرانی چه غیرایرانی،نیست که درخت علم او بر آن سایهگستر نباشد.
»(ص 79)این«محدثان»چه کسانی هستند؟در این عبارت چه ارتباطی با دهقانان دارند؟به ترجمهء مدخل«دهقان» تألیف استاد تفضلی در دانشنامهء ایرانیکا در نامهء فرهنگستان(ش 9) رجوع کردم،از این فندق نقل کرده است که«از چند تن از علما و ادباء از جمله علمای دینی نام برده شده که در زمرهء دهقانان یا از تبار آنان بودهاند.
»(ص 80، تاکید از نویسندهء این گفتار است)،اگر مترجمان اندکی دقت و حوصله حسین جنتیمهر به خرج میدادند،با روجوع به حماسهسرایی در ایران در مییافتند که ترجمهء آنان چه تفاوتی با اصل دارد.
«در ادبیات قبل از اسلام،این اصطلاح به معنی طبقهء سپاهیان بود که در شاهنامهء فردوسی به صورت محرف نیساریان آمده است که شاید صورت صحیح آن تیشتاریان باشد که نگارندهء حاضر در جایی دیگر بدان اشاره کرده است»(ب 13) «این واژه نامی است برای طبقهء جنگاوران در نوشتههای پیش از اسلام و درشاهنامه،به غلط نیسالیان nysaliyan [نیساریان]ضبط شده که شکل صحیح آن،همانگونه که در جای دیگر پیشنهاد کردهام testariyan [تشتاریان]بوده است.
هرچند به علت دسترسی نداشتن به منابع آمده در کتابشناسی ترجمه نتوانستیم همهء ارجاعات را بررسی کنیم،ولی همین نمونههای گفته شده برای داوری دربارهء ترجمهء مختاریان و باقی کفایت میکند."