چکیده:
یکی از بزرگ ترین خطراتی که اندیشه بشری را به صورت بسیار جدی تهدید نموده و وجود آن، سبب زوال و فساد تفکر بشری می گردد و آن را از وصول به مقصد والا و نورانی خویش باز می دارد، «مغالطه در استدلال» است، به ویژه اینکه عده ای نیز با یادگیری انواع مغالطات، فکر بشر را به سمت اهداف غیر انسانی خویش سوق می دهند و روشن است که با تغییر افکار و منحرف شدن آن، کردار و رفتار اشخاص نیز تحت تأثیر آنها، منحرف می شود. بنابراین، شناسایی انواع مغالطات، در داشتن تفکری صحیح، لازم و ضروری است. بدین روی، اندیشمندان متعهد در هر عصری بر آن شده اند تا با دقت در استدلال ها، مغالطات موجود در آنها را کشف و به صورت مستقل، درباره انواع مغالطات بحث نمایند. منطق دانان مسلمان نیز سعی نموده اند تا در صناعت مغالطه ـ و نیز صناعات دیگر ـ از مغالطه و انواع و شیوه های آن بحث کنند. این نوشتار سعی دارد گزارشی اجمالی از مباحث مغالطه و انواع آن نزد اندیشمندان مسلمان بیان دارد و معتقد است: انواع مغالطات محدود به مقدار بیان شده به صورت اجمالی (13 نوع) نیست و با مراجعه تفصیلی و دقیق به کتب منطقی، روشن می گردد که منطق دانان مسلمان 310 قسم مغالطه را بیان داشته اند.
خلاصه ماشینی:
"الخامسه، (قم، بیدار، 1371); ـ رازی، فخرالدین، لباب الاشارات و التنبیهات، (مصر، مکتبة الکلیات الازهریة، 1986م); ـ ساوی، زین الدین عمربن سهلان، البصائرالنصیریة فی المنطق، تعلیق شیخ محمد عبده، (قم، منشورات المدرسة الرضویة، بی تا); ـ سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومه (قسم المنطق المسمی باللئالی المنتظمة)، (تهران، ناب، 1369)، ج 1; ـ سلیمانی امیری، عسکری، معیار اندیشه (منطق مقدماتی)، (قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1381); ـ سیاح، احمد، فرهنگ بزرگ جامع نوین، چ نهم، (تهران، کتابفروشی اسلام، بی تا)، ج 43; ـ شهابی، محمود، رهبر خرد، چ چهارم، (تهران، کتاب فروشی خیام، 1358); ـ شیرازی، قطب الدین، شرح حکمة الاشراق، (قم، بیدار، بی تا); ـ طوسی، اساس الاقتباس، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، (تهران، دانشگاه تهران، 1326); ـ غزالی، ابوحامد، معیارالعلم فی المنطق، (بیروت، دارالکتب العلمیه، 1990 م); ـ فارابی، ابونصر، المنطقیات، (قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، 1408 ق)، ج 1; ـ کاتبی قزوینی، نجم الدین علی، الرسالة الشمسیة (فی تحریرالقواعد المنطقیة، لقطب الدین محمد الرازی)، (قم، بیدار، 1382); ـ مرزبان، بهمنیاربن، التحصیل، چ دوم، (تهران، دانشگاه تهران، 1375); ـ مظفر، محمدرضا، المنطق، (بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1980)، ج 31; ـ ملاصدرا، منطق نوین، عبدالحسین مشکوة الدینی، (تهران، آگاه، 1362); ـ هوردرن، ویلیام، راهنمای الهیات پروتستان، طاطه وس میکائلیان، (تهران، علمی و فرهنگی، 1368); ـ یزدی، ملاعبدالله، الحاشیه، (قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1363);"