چکیده:
آیه «مباهله» (آل عمران:61) از مهمترین ادله قرآنی، در خصوص فضیلت و برتری اهل
بیت(ع) محسوب میگردد. مفسران و دانشمندان مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت در طول تاریخ
درباره این آیه بحثهای لازم را انجام دادهاند. با توجه به اهمیت این موضوع، آیه
«مباهله» را به صورت تطبیقی از دیدگاه مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت بررسی میکنیم و
به شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط پاسخ میدهیم و در پایان نتایج به دست آمده را
بازگو خواهیم کرد.
نباید فراموش کرد که از ظاهر آیه «مباهله» نمیتوان برای ولایت و رهبری اهل بیت (ع)
استفاده نمود؛ چون ظاهر این آیه شریفه صرفا فضیلت و برتری اهل بیت(ع) را بیان
میکند، ولی با توجه به معنا و مفهوم آیه و مقایسه مصادیق آن با دیگران است که
میتوان از آن برای ولایت و رهبری اهل بیت(ع) نیز استفادههایی کرد.
مباحث ارائه شده در این نوشتار شامل این بحثهاست: بخش اول: تفسیر و تبیین اجمالی
آیه مباهله؛ بخش دوم: آیه مباهله از دیدگاه روایات فریقین؛ بخش سوم: آیه مباهله از
دیدگاه مفسران فریقین؛ بخش چهارم: نقد و بررسی شبهات، ابهامات و سؤالات مربوط به
آیه مباهله؛ بخش پایانی: نتایج به دست آمده از مباحث گذشته.
Mobaheleh verse is one of the main proofs implying the virtue and excellence of Ahlulbayt. Sunnites and Shiite interpreters have been dealing with this verse painstakingly. The importance of the Mobaheleh verse leads us to a comparative study، both through the viewpoint of Shiites and Sunnites. We’ll discuss the question and resemblances and draw a conclusion afterwards.
We should bear in mind that it seems impossible to apply this verse to the authority and leadership of Ahlulbayt due to the apparent meaning that supports only the virtue and excellence of Ahlulbayt. Considering the interpretation of the text and its applicability with others، we can use this verse as a supporter of the authority and leadership of the Ahlulbayt.
خلاصه ماشینی:
"شیخ طوسی(385ـ460ق) در تفسیر خود و در ذیل همین آیة شریفه مینویسد: «هنگامی که این آیه نازل شد، پیامبر اسلام(ص)، دست علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) را گرفت و سپس مسیحیان(نجران) را به مباهله فراخواند، ولی آنها از مباهله امتناع ورزیدند و با ذلت به جزیه دادن رضایت دادند… حتی برخی از آنها گفتند: اگر با اینها مباهله کنیم، تا روز قیامت هیچ مرد و زن مسیحی باقی نمیماند.
شیخ طبرسی(متوفای 548ق) در ذیل همین آیه مینویسد: «این آیه، درباره هیأت مسیحی نجران نازل شده است که از پیامبر(ص) دربارة حضرت عیسی ـ تولد یافتن او بدون پدرـ سؤال نمودند و چون جواب پیامبر اسلام(ص) را نپذیرفتند، پیامبر آنها را به مباهله فراخواند و فردای آن روز همراه علیبنابیطالب، حسن، حسین و فاطمه آمد...
سید فضل الله(مفسر معاصر) در تفسیر خود، ضمن بیان شأن نزول آیة مباهله ـ مباحثه بین مسیحیان نجران و پیامبر اسلام و دعوت آنها به مباهله ـ مینویسد: «پیامبر اسلام(ص) فردای آن روز همراه امام علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) آمد و آمادة مباهله شد، ولی آنها با دیدن پیامبر(ص) و اهل بیت آن حضرت از مباهله عذر خواستند و با قبول کردن پرداخت جزیه برگشتند.
2. بر اساس روایات و احادیث صحیح و مورد قبول مذهب اهل بیت(ع) و اهل سنت، پس از نزول آیه مباهله، پیامبر اسلام(ص) جهت انجام مباهله با هیأت مسیحی نجران، علیبنابیطالب(ع)، فاطمه زهرا(س)، حسن و حسین(ع) را همراه خود آورده و آنها را اهل بیت خود معرفی نموده است."