چکیده:
وجود حالاتی همچون ترس، غم، غصه، و اندوه که ملایم طبع و نفس انسانی نیستند و نیز شادی و نشاط که ملایم طبع و نفس انسانی است چه آثار و پیامدهایی برای روح و روان انسان دارد؟ آنچه مهم است نحوه و نیز میزان بهره مندی از این حالات روحی و روانی است و اینکه چگونه به درستی و به موقع از آنها استفاده کنیم و در بهره مندی از آنها دچار افراط و تفریط نشویم امور غریزی، خوردنی ها، آشامیدنی ها، غضب، شهوت و... جملگی نعمت هایی هستند که در نهاد انسان به ودیعت نهاده شده اند. استفاده به هنگام و صحیح از آنها، آثار و پیامدهای بسیاری بر روح و روان آدمی دارد. بهره مندی نامناسب، نابهنگام، افراط و یا تفریط گون از هر یک از امور فطری و غریزی آثار زیانباری بر روح و روان انسان وارد می سازد. باید با استفاده درست از این حالات روحی و غریزی و نیز خوف و ترس از خدا و تعلق و دلبستگی نداشتن به لذایذ و تعلقات مادی، زمینه روشنایی دل خود و هدایت به سوی سرای ابدی را فراهم ساخت.
خلاصه ماشینی:
"ضرورت توجه به عذاب های اخروی ما آیاتی را که درباره گناهان و آثار آنها نازل شده باور داریم و می دانیم که خداوند چه عذاب های دهشتناک و تکان دهنده ای برای پاره ای گناهان ذکر کرده که اگر انسان یکی از آنها را برای خود مجسم کند، جا دارد که از ترس بمیرد، اما با این حال گناه می کنیم!
اما پرسش این است کسی که قرآن، قیامت و کیفر گنه کاران را باور دارد چرا گناه می کند و زمینه عذاب خود را فراهم می سازد؟ پاسخ این است که دلبستگی به دنیا و توجه تام به لذت گناه و غلبه شهوت، به هنگام گناه چون پرده ای در برابر گنه کار قرار می گیرد و موجب می شود که او زشتی و پلیدی گناه را احساس نکند و از کیفر و زیانی که گناه برای او در پی دارد غافل بماند.
پس آنچه موجب انجام گناه و مانع توجه به آثار و عواقب آن می گردد، علاقه به دنیا و انس به لذت های مادی است که چون پرده ای فراروی چشم و دل انسان قرار می گیرد تا حقایق را درک نکند و خود را به ننگ گناه بآلاید.
در مقابل، آنچه مانع آلوده شدن به گناه و دلبستگی به دنیا می شود، ترس و اندوه اخروی است: اگر انسان بیندیشد که گناه چه فرصت ها و توفیقاتی را از انسان سلب می کند و چه عذاب هایی را به بار می آورد و موجب می گردد انسان از نظر خداوند و امام زمان(علیه السلام) و اولیای خدا ساقط گردد، چه بسا مقهور هوس ها و لذت های دنیا نشود و خود را گرفتار دام گناه نسازد."