چکیده:
بررسی اندیشههای تفسیری امامان معصوم(علیهم السلام)و دریافت معارف ناب قرآنی از حکمتهای ژرف آنها،زمینهای است تا معارف قرآنی اهل بیت عصمت و طهارت در صدف کتابها و گنجینهء کتابخانهها نهفته نماند و با آشکار شدن آنها اندیشههای عطشناک از مخازن بیبدیل علوم و معارف قرآن بهرهمند و سیراب گردد و گلهای معرفت در بوستان با طراوت معنویت و محضر پرفیض ارباب عصمت و طهارت شکوفا گردد و حلاوت شهد جانپرور آن نجیب رهپویان حیات طیبه قرآنی بر مذاق جان آنان بنشیند. بر این اساس سلسله مقالات مستقل با عنوان معارف قرآن در مکتب تفسیری اهل بیت عصمت و ط هارت(علیهم السلام)آماده گشته و در هر مقاله نکات تفسیری یکی از امامان معصوم(ع)به خوانندگان قرآن دوست تقدیم میگردد.در این مقاله روایتی از امام موسی بن جعفر(ع)که به به هشام بن حکم بغدادی از متکلمان برجسته و از اصحاب سر امام بوده مطرح گردیده است.این روایت قرآنی در تحف العقول(چاپ جامعه مدرسین)بحار الانوار(کتاب العقل و الجهل)(جلد اول چاپ تهران)و اصول کافی(کتاب العقل و الجهل) جلد اول آمده است و روایتی مستند بشمار میرود.1 امام کاظم(ع)در این روایت 20 آیه از آیات قرآن 2Lکریم را تلاوت و تفسیر نمودهاند که با توجه به متن روایت عناوین آیات بدین ترتیب قابل طرح است.آیات بشارت،آیات معرفت،آیات اشتیاق به جهان آخرت،آیات بیم و انداز،آیات عقل و علم،آیات مذمت جهل و بیخردی،آیات مدح و ذم،افکار و اعمال مردم،آیات خردمندی و حکمت که به توفیق الهی این آیات و حیانی و تفسیر امام کاظم(ع)ارائه میگردد.
خلاصه ماشینی:
"*آیات اشتیاق خردمندان به جهان آخرت: ای هشام!پس آنگاه خداوند خردمندان و فرزانگان را اندرز داده و به جهان آخرت مشتاقشان کرده و فرموده است: و ما الحیات الدنیا الا لعب و لهو و للدار الآخره خیر للذین یتقون افلا تعقلون 42 زندگی دنیا(آنطور که کفرگرایان را تنها زندگی میدانند)جز بازی و سرگرمی نیست مگر اینکه وسیله و راهیی برای رسیدن به نیکبختی و انجام کارهای شایسته باشد و زندگی و سرای آخرت و جهان دیگر با نعمتهای شکوه بارش برای کسانی که پروا و پرهیزگاری پیشه کنند بهتر و مطلوبتر است آیا خرد خویش را به کار نمیگیرند؟چرا که آنجا جاودانه است و شایستهگان هماره از لطف و نعمتهای خدا بهرهور خواهند شد.
و همچنین خداوند فرموده است: (و ما اوتیتم من شیء فمتاع الحیاهء الدنیاء زینتها و ما عند الله خیر و ابقی افلا تعقلون) 52 و آنچه به شما داده شده است،کالای فناپذیر زندگی دنیا و زر و زیور آن است اما آنچه نزد خداست نعمتهای سرای جاودانه است که بهتر و پایندهتر است،پس آیا خرد خویش را به کار نمیگیرید تا تفاوت میان این دو را دریابید؟ *آیات بیم دادن به خردمندان: ای هشام!پس آنگاه خداوندت خردمندان را متذکر شده و آنان را که از عذاب الهی نمیاندیشند بیم داده است و فرموده است (ثم دمرنا الآخرین."