چکیده:
بررسی میزان انطباق نحوه ارایه دروس انتخابی با آیین نامه های مربوطه و چگونگی کیفیت بخشی به آن از دید مدیران و دبیران دوره متوسطه استان اصفهان
سبحانی نژاد مهدی,سعیدی علی,طیبانی طیبه
پژوهش حاضر با روش پیمایشی و نمونه ای شامل 40 مدرسه متوسطه روزانه سالی- واحدی استان اصفهان، 80 نفر از مدیران مدارس و 40 نفر از دبیران مدارس مذکور در سال تحصیلی 82-83 انجام گرفته است. در این پژوهش، از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و سه ابزار؛ چک لیست، سنجش نحوه ارایه دروس انتخابی، پرسشنامه مدیران و دبیران استفاده شده است تا نحوه ارایه دروس انتخابی، مشکلات و راهکارهای کیفیت بخشی به آن مورد بررسی قرار گیرد. داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. مهم ترین یافته های پژوهش بیانگر آن است که:
1. میانگین کل میزان انطباق ارایه دروس انتخابی با آیین نامه های مربوط، در مجموع مولفه ها، در سطح زیاد و معنادار بوده است. مدارس متوسطه در حدی قابل توجه به مفاد آیین نامه های مذکور متصف بوده است، اما در پاره ای موارد چون، جابه جایی دانش آموزان کلاس جبرانی به تکمیلی و بالعکس، برگزاری کلاس درس انتخابی با رعایت حداقل و حداکثر نفرات، ارایه کتاب کار به دانش آموزان، نظارت پیوسته بر کارشناسی آموزش های مربوط و رعایت جایگزینی ارایه دروس انتخابی با تکمیلی، عدم تفاوت هایی انطباق هایی نیز مشهود بوده است. 2. میانگین کل میزان مشکلات ارایه دروس انتخابی در سطح زیاد و معنادار بوده است. اساسی ترین مشکلات ارایه دروس انتخابی نیز در زمینه هایی چون؛ عدم نظارت دقیق کارشناسی های آموزش پرورش، عدم آشنایی دقیق مدارس با مفاد آیین نامه های مذکور، فقدان دبیران متخصص برای ارایه دروس متنوع انتخابی بوده است. 3. مهم ترین راهکارهای کیفیت بخشی به ارایه دروس مذکور بر اساس دید گاه های مدیران و دبیران به ترتیب شامل؛ ملزم ساختن مدارس به ارایه دروس انتخابی پس از نیازسنجی از دانش آموزان، تدوین سر فصل هایی مشخص و هدایت گر برای کلیه دروس انتخابی، آشناسازی دقیق مسوولان مدارس، اولیا، دبیران و دانش آموزان با قوانین، مقررات و اهداف دروس انتخابی، طراحی ساز و کارهایی برای ملاحظه نیازهای دانش آموزان در محتوای دروس انتخابی، تصمیم گیری قانونگذار برای برقراری ارزشیابی جدی تر دروس انتخابی و تاثیر دهی آن در معدل تحصیلی دانش آموز و انتخاب دبیران تحصیلکرده مرتبط با دروس انتخابی توسط مدیران مدارس بوده است.
خلاصه ماشینی:
جمعبندی نتایج تحلیل توصیفی و بررسی معناداری نتایج ابزار در مورد میزان انطباق نحوه ارائه دروس انتخابی با آییننامههای نظام متوسطه سالی-واحدی (به تصویر صفحه مراجعه شود) (1)-با عنایت به ارزشهای عددی داده شده به طبقات طیف گردآوری دادهها،میانگین پاسخهای به دست آمده در سطح گزینه زیاد بوده است.
و)محاسبه نمرات کمتر از ده دروس انتخابی در معدل کل دانشآموز بنابر شواهد و نتایج حاصل از بررسی،عملکرد مدارس در مواردی با مفاد آییننامههای نظام سالی-واحدی کاملا منطبق نبوده است،مهمترین موارد مذکور از این قرار است: الف)جابه جایی دانشآموز کلاس جبرانی به تکمیلی و بالعکس با تأیید شورای آموزشی مدرسه حداکثر تا پایان اسفندماه ب)برگزاری کلاس درس انتخابی با رعایت حداقل پانزده و حداکثر چهل دانشآموز ج)ارائه کتاب کار به دانشآموزان در برخی از دروس انتخابی د)نظارت پیوسته کارشناسی آموزشی مربوط بر نحوه ارائه دروس پرورشی ه)رعایت جایگزینی ارائه دروس انتخابی ریاضی(1)جبرانی و ریاضی(1) تکمیلی در صورت فقدان دبیر ریاضی با یکی از دروس عربی(1)، شیمی(1)،زبان(1)و آزمایشگاه با اجازه سازمان آموزش و پرورش در واقع،عدم تسلط مدیران به آییننامههای سالی-واحدی موجب شده است که برخی از مدارس در اجرای پارهای مفاد خاص آییننامههای مذکور به ویژه در زمینههای جابه جایی دانشآموزان کلاس جبرانی به تکمیلی و بالعکس، مجوزها و زمانبندی آییننامهها را رعایت ننمایند.
بنابراین مهمترین مشکلات ارائه دروس انتخابی در مدارس شامل زمینههای زیر است: الف)عدم نظارت دقیق کارشناسیهای آموزش و پرورش ب)عدم آشنایی دقیق مدارس با مفاد آییننامههای مذکور ج)فقدان ابزارهای لازم برای شناخت نیازها و استعدادهای دانشآموزان د)فقدان دبیران متخصص برای دروس انتخابی و)بیتوجهی به نیازهای اجتماعی دانشآموزان این موارد در مجموع سبب تکراری شدن دروس انتخابی در مدارس و اختصاص دادن آن به چند درس خاص شده که به غیراز نام دروس انتخابی، جلوه دیگری از انتخاب در آنها مشهود نیست.