چکیده:
منطقهء قفقاز از دوران باستان تاکنون در سیاستهای سلسلههای ایرانی حاکم بر ایران نقش مهمی داشته است و این سلسلهها نیز به فراخور اهمیت قفقاز برای ایران، در آن سرزمین اعمال نفوذ کردهاند.در نیمهء اول سدهء هیجدهم میلادی سه کشور ایران،عثمان و روسیه به فکر دستیابی به منافعی بودند که در این منطقه وجود داشت.در این دوره به علت سقوط سلسلهء صفویه و فقدان سلسلهای متمرکز در ایران،روسیه و عثمانی کوشیدند تا قفقاز را تصرف و آنجا را میان خود تقسیم کنند تا اینکه با روی کار آمدن نادر،روس و عثمانی مجبور شدند قفقاز را تخلیه کنند و این مناطق را به حکومت نادر برگردانند.دوران تسلط ایران بر منطقهء قفقاز در زمان نادر بیش از یک دهه بود و در همین مدت،تصمیمگیریهای نادر زمینه را برای جدایی این منطقه از ایران فراهم آورد.
خلاصه ماشینی:
"ایران نقش مهمی داشته است و این سلسلهها نیز به فراخور اهمیت قفقاز برای ایران،
نظامی میان دولت ایران و روسیه رسمیت بخشید،پاسخی بود به حملهء عثمانی به ایران
به موجب این عهدنامه دولت روسیه حاضر شد که خاک ایران به استثنای اراضی واقع
کردند این بود که میدانستند با وجود سردار جنگجویی همچون نادر اجرای عهدنامهء
از سوی دیگر نتیجهء عهدنامهء رشت برای نادر این بود که وی
همچنین در این عهدنامه قید شد که دولت روسیه و نادر هیچ یک بدون اطلاع از
رضا قلی خان هدایت بدون ذکر تاریخ برای واگذاری نواحی قفقاز به نادر مینویسد:
نیروهای خود را از نواحی یاد شده خارج کنند با این امید که ایران از دشمنی بالقوه به
در این هنگام دولت عثمانی اعلام کرد در صورتی خواستههای نادر را میپذیرد که
نادر داغستان را تصرف و گنجه را محاصره کرد(هوشنگ مهدوی،2535:155)فتح گرای خان،
نادر نیز کاری از پیش نبرد چنانکه رضا قلی خان هدایت مینویسد:از محاصرهء
نادر پس از این وقایع رهسپار تفلیس شد و علی میرزا را که تازه مسلمان شده بود
در این بین طهمورث میرزا که از نادر هراسان بود به
نادر در آذربایجان محمد علی خان قرقلو را به حکومت دربند منصوب کرد.
یکی از نتایج یورش دوم نادر به داغستان این بود که وی به ضرورت تأسیس
شیروان نیز با مردم داغستان و دربند همراه شدند و حیدر خان را در میان شماخی و شابران
شاه ایران در منصوب کردن حکمرانان مردم بر این منطقه،پس از مرگ وی بینتیجه بود."