چکیده:
در این مقاله رابطه مرگ و میر با توسعه اقتصادی-اجتماعی استانهای ایران، بر
مبنای فرضیه«هرچه درجه توسعه یافتگی استانها بیشتر، میزان مرگ و میر آنها کمتر»،
بررسی شده است.درباره مرگ و میر و ارتباط آن با توسعه در کشورهای جهان سوم دو دیدگاه متفاوت
وجود دارد:گروهی بر این عقیدهاند که در سالهای پس از جنگ، کاهش مرگ و میر در
کشورهای در حال توسعه، مستقل از توسعه اقتصادی-اجتماعی و تنها در اثر ارتباط با
کشورهای پیشرفته صنعتی و وارد کردن تکنیک درمان و کنترل بیماریها از این کشورها
بوده است.در مقابل گروه دوم کاهش مرگ و میر را در توسعه اقتصادی-اجتماعی جستجو
میکنند و بر این عقیدهاند که در شرایط نامناسب بهداشتی و عدم تعادل و تناسب در
توزیع امکانات اقتصادی و اجتماعی بایستی همچنان شاهد نابرابری در کاهش مرگ و میر و
افزایش شاخص امید زندگی در بدو تولد باشیم.یافتههای این بررسی دیدگاههای مربوط به گروه اول را با وضوح بیشتری مطرح و
دیدگاه گروه دوم را تأیید میکند.نتایج این بررسی حاکی است که رابطهای مستقیم و
معنیدار بین امید به زندگی در بدو تولد و توسعه در استانهای ایران وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"بر همین اساس این گروه استدلال میکنند که نظریه عدم ارتباط بین مرگ و میر و توسعه در سالهای پس از جنگ جهانی دوم اعتبار خود را از دست داده و رابطه مرگ و میر و توسعه به قوت گذشته باقی نمانده و تا حدودی کمرنگ شده است، اما دلایل و عوامل تعیین کننده کاهش میزان مرگ و میر را بایستی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جستجو کرد.
میرزایی هم بر این عقیده است که هرچند این رابطه به قوت خود باقی نمانده اما این وضع مقطعی بوده و از سال 1960 به بعد افزایش مقدار امید زندگی در بدو تولد در کشورهای در حال توسعه به کندی صورت گرفته است، که عامل اصلی آن را باید در توسعه اقتصادی و اجتماعی جستجو کرد.
هدفهای این بررسی را میتوان این گونه خلاصه کرد:1)توصیف امید زندگی در بدو تولد در استانهای ایران؛2)گروهبندی استانها بر اساس شاخص امید زندگی در بدو تولد؛3)تهیه شاخص توسعه 1 و گروهبندی استانها بر اساس این شاخص؛و 4)آگاهی از این موضوع که آیا بین توسعه اقتصادی-اجتماعی و امید زندگی در بدو تولد در استانهای ایران رابطه وجود دارد یا خیر؟اگر رابطهای هست میزان و نحوه آن چگونه است؟ برای حصول به این هدفها، سازوکار ارتباط مرگ و میر و توسعه را در قالب این فرضیه که هرچه درجه توسعه یافتگی استانها بیشتر باشد مقدار امید زندگی در بدو تولد بتشتر خواهد بود، میآزماییم.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) اکنون بر آن هستیم تا پدیده مرگ و میر را(با استفاده از شاخص امید زندگی در بدو تولد) با درجه توسعه یافتگی استانها بسنجیم و این فرضیه را که به موازات افزایش سطح توسعه میزان مرگ و میر کاهش مییابد، بیازماییم."