خلاصه ماشینی:
"ولی باید گفت که شیوه برهان ابراهیم ناظر به چنین فرضیه نیست او به گواه اینکه بر عنوان رب تکیه میکند درباره تدبیر و کارگردانی این موجودات سخن میگوید نه خالقیت و واجب الوجود بودن آنها و میخواهد افول و غروب آنها را گواه بر این بگیرد که آنها مدبر جهان و انسان نیستند،و هرگز نظری به خالق جهان،و یا خدای واجب الوجود آنها نیست از این جهت باید برهان ابراهیم را به شیوه دیگر تفسیر کرد علت این اشتباه این است که قسمتی از مفاهیم قرآنی مانند اله و رب تدبیر و عبادت درست تبیین نشده و غالبا مفسران از کنار این مفاهیم به سادهگی گذشتهاند و حتی در بسیاری از تفاسیر و کتابهای کلامی،مراتب توحید به نحو روشن تشریح نشده،توحید در تدبیر با توحید در خالقیت اشتباه شده است همچنانکه توحید در حاکمیت به توحید در تقنین مخلوط گردیده است.
11-ابراهیم پس از بررسی و تحصیل یقین مطلوب به وحدانیت مربوب تصریح کرده و از معبودان مشرکان دوری جست و این کار بر آنان گران آمد،باب مجادله را با او گشودند وی در پاسخ چنین گفت: «اتحاجونی فی الله و قد هدانی و لا اخاف ما تشرکون به الا ان یشاء ربی شیئا وسع ربی کل شی علما افلا تتذکرون» (انعام،08)چرا با من درباره خدا به مجادله برمیخیزید درحالیکه او مرا هدایت کرده و من از معبودهای شما نمیترسم،مگر اینکه پروردگارم برای من چیزی را بخواهد علم پروردگار من بر همهچیز گسترش دارد چرا متذکر نمیشوید؟ «و کیف اخاف ما اشرکتم و لا تخافون انکم اشرکتم بالله ما لم ینزل به علیکم سلطانا فای الفریقین احق بالامن ان کنتم تعلمون» (انعام،18)چگونه من از آنچه که شریک خدا قرار دادید،بترسم ولی شما از اینکه برای خدا شریک قرار دادید،شریکی که برای آن دلیل و برهان از طرف خدا فرود نیامده است،نمیترسید،کدامیک از ما دو گروه شایسته آرامش است اگر دانائید."