چکیده:
در اواخر دهه 1990 و اوایل قرن بیستم با تغییرات زیاد قیمت برخی از داراییها مانند قیمت مسکن و سهام در بیشتر کشورها،توجه زیادی به نقش قیمت داراییها در مکانیسم انتقال پولی(انتقال سیاستها و شوکهای پولی)معطوف شده اشت.با نگاهی به سالهای بعد از انقلاب و به ویژه دوران بعد از جنگ در ایران میتوان مشاهده کرد که قیمت بعضی از داراییها مانند قیمت مسکن،نرخ ارز،قیمت سهام و قیمت سکه طلا،تغییرات زیادی داشته است.در این مقاله با استفاده از مدل SVAR 10 و 9 متغیره،نقش قیمت مسکن،قیمت سکه طلا و نرخ ارز در مکانیسم انتقال پولی ایران مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج بدست آمده از مدل SVAR انتخاب شده نشان میدهد که شوک سیاست پولی انبساطی از طریق شوک نقدینگی اثر معنیدار و پایداری بر قیمت سهام و قیمت مسکن و نرخ ارز دارد.اما تغییرات قسمت سکه طلا بیشتر از تغییرات ارزش دلار(قیمت جهانی طلا به دلار)تأثیر میپذیرد.قیمت سهام کمترین نقش را در توضیح نوسانات تولید به خود اختصاص میدهد.قیمت سایر داراییها(قیمت مسکن،قیمت سکه طلا و نرخ ارز)حدود 20 درصدد تغییرات تولید ناخالص داخلی را توضیح میدهد.لذا قیمت این داراییها،واسطه مهم انتقال شوکهای پولی به نوسانات تولید ناخالص داخلی میباشد و از لحاظ اهمیت در انتقال سیاستهای پولی به تولید ناخالص داخلی،نرخ ارز دارای بیشترن نقش و قیمت مسکن،قیمت سکه طلا به ترتیب دارایی نقش کمتری میباشد.همچنین مشخص شد که سالهای پولی منبع مهم تغییرات تولید ناخالص داخلی میباشد.لذا با تثبیت این متغیرها میتوان نوسانات تولید ناخالص داخلی را نیز تا اندازه زیادی تثبیت کرد.
یا افزودن قیمت داراییها به مدل،اثر سالهای سیاست پولی از طریق شوک نقدینگی بر نوسانات تولید بهطور معنیداری تشدید نمیشود.لذا این امر هیچ تأییدی در جهت وجود کانال شتابدهنده مالی دیدگاه اعتبار در ایران ارائه نمیدهد. همچنین بدون وجود قیمت داراییها در مدل،آثار شوک نقدینگی حقیقی بر میزان تورم کمتر برآورد میشود.بنابراین در سیاستهای کنترل تورم،برای برآورد صحیح تورم باید قیمت داراییها نیز در مدل لحاظ شود.
خلاصه ماشینی:
"در کنار آثار دیگر،سیاست پولی انبساطی باعث افزایش ارزش خالص فعلی بنگاهها و افزایش اعطای وام بانکی شده و منجر به افزایش مخارج سرمایهگذاری و تقاضای کل میشود،زیرا سیاست پولی انبساطی باعث کاهش مسائل انتخاب معکوس و خطرات اخلاقی2میشود به نظر برنانکه و گرتلر3(1999)،رابطه قیمت داراییها و اقتصاد حقیقی بیشتر از طریق کانال ترازنامه برقرار است.
به ویژه فرض شده است که مقامات نقدینگی را(از طریق انتشار اوراق مشارکت و سایر ابزار)در عکس العمل به تغییرات میزان حجم پول در اقتصاد( M2 )و نرخ ارز(به عنوان نماینده قیمت داراییها)و قیمت جهانی کالاها(به عنوان شوک عرضه)تعدیل میکنند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار(1)-عکس العمل ضربهای قیمت سکه طلا به شوک نرخ ارز5-2-منبع نوسانات تولید ناخالص داخلی برای بررسی نقش قیمت داراییها(قیمت سهام،قیمت مسکن،قیمت سکه طلا و نرخ ارز)در مکانیسم انتقال پولی به متغیرهای حقیقی،لازم است منابع تغییرات تولید ناخالص داخلی تعیین شود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار(2)-عکس العمل ضربهای تولید ناخالص داخلی به شوکها با قیمت داراییها6-3-اهمیت قیمت داراییها در عکس العمل تولید ناخالص داخلی به شوکها برای بررسی اهمیت قیمت داراییها در عکس العمل تولید ناخالص داخلی به شوکها،مدل SVAR فوق در حالت 7 متغیره(بدون قیمت مسکن و قیمت سکه طلا)برآورد شد و اثر شوکهای پولی (حجم حقیقی نقدینگی و نرخ بهره-شوکهای 5 و 6)و شوک قمیت(قیمت جهانی کالاها و خدمات مصرفی و قیمت کالاها و خدمات مصرفی در ایران شوکهای 1 و 3)بر تولید ناخالص داخلی محاسبه شد و با اثر این شوکها با مدل SVAR 9 متغیره(با قیمت مسکن و قیمت سکه طلا)مقایسه گردید."