چکیده:
یکی از اختلافات مسلمانان در احکام عبادی، حکم مسح یا شستن پا در وضو است. ریشه این اختلاف پردامنه
را باید در تفاوت روایات جست وجو کرد، اما تردیدی نیست که قرآن بهترین داور در نزاع میان روایات است و
آیه وضو در سوره مائده ـ حتی بنابر قرائتهای گوناگون آن ـ بر حکم مسح پا دلالتی روشن دارد. از این رو جمع
کثیری از عالمان اهل سنت با پذیرش دلالت صریح قرآن به توجیه ضعیف فتاوای برخی از فقیهان خویش
پرداختهاند. پس دلالت روشن قرآن کریم، همراه با روایات فراوان اهل سنت که از وجوب مسح پا حکایت
میکند، به ضمیمه فتاوای گروه فراوانی از صحابه و تابعین براین حقیقت، و در نهایت، روایات روشن اهل بیت
پیامبر(ع) در باره کیفیت وضوی آن حضرت، تردیدی در رجحان قول به وجوب مسح پا در وضو باقی نمیگذارد.
خلاصه ماشینی:
"4. آسان بودن شستن پاها بر خلاف موی سر ابن قدامه چون دریافته که مقتضای عطف «أرجلکم» بر «روءوسکم»، چه به نصب قرائت شود و چه به جر، مسح پاهاست، در مقابل این دلیل قاطع به فلسفه سازی و اجتهاد در مقابل نص پرداخته و گفته است: بین سر و پا تفاوتهایی وجود دارد که نمیتوان آنها را به یک حکم محکوم کرد، از جمله این که: أ) در سر، مو مسح میشود و شستن مو مشکل است، در حالی که پاها چنین نیست و به _______________________________ 36- الکشاف، ج1، ص326.
46 اگر فرض کنیم که مسح واجب بوده است، نه شستن، و پیامبر (ص) به حکم روایاتی که به شستن دستور داده، چیزی را به وظیفه ما افزوده است، در این صورت، با روایات صحیح فراوانی که به مسح دستور دادهاند و به طور مستوفی به آنها خواهیم پرداخت، چه کنیم؟ آیا در اینجا پس از تعارض، پناهگاهی جز قرآن خواهد بود؟ همه این سخنان نشان میدهد که گویندگان آنها با پیش داوری به سراغ آیه که دلالت صریح و آشکاری دارد، رفته و دیدگاه خود را بر آن تحمیل کردهاند و همین امر موجب شده که در تنگنا افتاده و برای خروج از آن به هر دری زده، به وجوه استحسانی که هرگز انسان را از حق بینیاز نمیکند، تمسک کنند."