چکیده:
براساس آمار موجود حدود 33 هزار هکتار بافت فرسوده در کشور وجود دارد که نیازمند به ساماندهی و احیاء میباشد.بیشترین سهم بافتهای فرسوده نیز متعلق به شهر تهران است.وسعت و گستردگی مناطق فرسوده از یکسو و مشکلات فراوان کالبدی،اجتماعی،اقتصادی موجود در مناطق ذکرشده از سوی دیگر همواره مسئولین و کارشناسان عرصه شهرسازی و مسایل اجتماعی؛ اقتصادی را به فکر اندیشیدن راه چاره در این مورد انداخته است.در عرصه شهرسازی این اندیشه در قالب تهیه طرحهای بهسازی،نوسازی،و بازسازی و مرمت بافتهای قدیمی و مسئلهدار پدیدار میشود.
به نظر میرسد در طرحها ساماندهی بافتهای فرسوده سعی بر آن شده است که با تاکید بر بازسازی و احیای کالبدی تجدید حیات دوبارهای در این مناطق بوجود آید؛ولی برابر شواهد موجود و ارزیابی طرحهای ساماندهی؛این طرحها هم در برنامهریزی و طراحی و هم در اجرا دارای مشکلاتی میباشند.شاید همین مشکلات مانع از اجرای کامل آنها میشود.عدم توجه به ابعاد اجتماعی و اقتصادی که میتوان از آنها به عنوان ابعاد پنهان در این طرحها یاد کرد از جمله عوامل عدم تحقق کامل این طرحها از مرحله برنامهریزی طرح؛اجرا تا تداوم زندگی قابل قبول و پایدار در این مناطق میباشد.این ابعاد به شکل حلقههای مفقوده در جریان برنامهریزی،طراحی،اجرا و تداوم و حیات مطلوب و پایدار در فرایند طرحهای ساماندهی به فراموشی سپردهشده و یا به شکلی صوری بدان پرداخته میشود.این خود به عنوان عاملی در کنار عوامل دیگر موجب عدم تحقق کامل این طرحها گشته است.
خلاصه ماشینی:
"به نظر میرسد در طرحها ساماندهی بافتهای فرسوده سعی بر آن شده است که با تاکید بر بازسازی و احیای کالبدی تجدید حیات دوبارهای در این مناطق بوجود آید؛ولی برابر شواهد موجود و ارزیابی طرحهای ساماندهی؛این طرحها هم در برنامهریزی و طراحی و هم در اجرا دارای مشکلاتی میباشند.
4)عامل دیگر توجه به احیاء و بازسازی بافتهای قدیمی،صرفههای اقتصادی ناشی از این امر است امروزه براساس تحقیقات انجامشده صحت این امر به اثبات رسیده است که احیاء بافتهای موجود شهری و استفاده حد اکثر از زمینهای موجود درون شهری نسبت به توسعه شهر در نواحی پیرامونی از نظر اقتصادی مقرون به صرفه میباشد.
در این نوشته توجه بیشتر به عوامل بیرونی و به ویژه ابعاد اجتماعی و فرهنگی است که عمدتا در جریان تهیه و اجرای طرحهای احیاء و ساماندهی مورد بیتوجهی و کمتوجهی قرار میگیرند ازاینرو میتوان از این بعد به عنوان بعد پنهان در جریان تهیه و اجرای این طرحها نام برد.
تلاش برای چارهاندیشی در زمینه حل این مشکلات در شهرها منجر به ارایه راهحلهای مختلف از سوی اندیشمندان جوامع بشری شد پیچیدگی موضوع پرداختن به شهر؛شهری با گسترده وسیع و ابعاد متنوع اجتماعی،اقتصادی،فیزیکی از یکسو و سادگی محدود نمودن شهر به ساختمان،فضا،کالبد و کاربری و شبکه ارتباطی از سوی دیگر سبب گردید تا روند سامان بخشی به شهرها به سوی انتظامبخشی فیزیک و کالبد آن سوق یابد و بدین ترتیب به جای توجه به همه جوانب مسئله صورت مسئله به گونهای تغییر داده شد که بتوان به شکل سادهای آن را حل نمود."