چکیده:
دوران تیموریان هند به ویژه روزگار شاهجهان(حک:1037-1068 ق)زمانی است بسیار غنی و ارزنده که متون گوناگونی در زمینهها و رشتههای مختلف به زبان فارسی نگاشته شدهاند.از آن میان،کتابی بسیار مهم و پر از محتوای عرفانی هدایت الاعمی نوشتهء محمد حسین خباز کشمیری(وفات:1052 ق)است که در میان متون عرفانی آن زمان مقام شایستهای دارد.در این مقاله سعی میشود که ضمن شرح احوال و آثار نویسندهء این کتاب،نقد و بررسی مطالبی بکر و تازه از هدایت الاعمی برای نسخهپژوهان متون عرفانی عرضه شود و در کنار آن گزیدهای از ابواب آن کتاب ارائه میکنیم تا ارزش این اثر را روشنتر سازد.
خلاصه ماشینی:
"گزیدهء باب 8:در بیان نبوت و ولایت و احوال آن ای عزیز!حضرت رسالت پناه-صلی الله علیه و سلم-افضل و اکرم و اشرف است از جمیع انبیا و مرسل و اولوالعزم-صلوات الله تعالی علیهم اجمعین-و اولوالعزم بهتراند از مرسل،و مرسل بهتراند از نبی.
و خاص الخاص آن است که اگر دنیا بیحساب و بی عذاب،حق تعالی او را دهد، او قبول نکند؛و چنان فریاد کند که دوزخی از دوزخ؛و هیچ گونه بر آن نظر نکند، چنانچه در خبر است که حضرت رسالت پناه را-صلی الله علیه و سلم-حضرت جبرئیل مفتاح خزاین دنیا آورد.
و حضرت(ص)قبول نکرده است: از دولت این جهان ثنای تو بس است وز نعمت آن جهان لقای تو بس است پس سالک را باید که از احوال ظاهری و باطنی و دینی و دنیوی رو گرداند؛و در سلوک که از عشق و محبت و ذوق و حالت توحید و معرفت و کشف و کرامت و مقامات عالی و احوال لایزالی حاصل میشود و بر آن نیز قرار نگیرد تا رسیدن به حق تعالی که کمال محمدی(ص)این است که قال الله تعالی: ما زاغ البصر و ما طغی (نجم:71)(برگ 90 a-89 b ).
چنانچه امیر المؤمنین حضرت علی-کرم الله تعالی وجهه-میفرماید که کشتن یک بدعتی بهتر است از کشتن هزار کافر؛زیرا که کفر کافر خود معلوم است؛ولی مسلمانی که در دین محمد مصطفی-صلی الله علیه و سلم-چیزی پیدا کند که آن را بدعت گویند،حرج اسلام است(برگ 147 a )."