چکیده:
خیابانها چارچوب و بدنه و ساختار اصلی فرم هر شهر را تشکیل میدهند.خیابانها درحقیقت جزئی از فضاهای عمومی شهر هستند که با ایجاد ارتباط بین بخشها و فعالیتهای مختلف یک شهر،همانند شریانها در بدن،آن را زنده و پویا نگه میدارند.به عبارتی خیابانها محل اتصال و ارتباط فضاها و فعالیتهای شهری به یکدیگرند.نمونهی واقعی زندگی ساکنین یک شهر اعم از فعالیتهای عمومی و خصوصی در خیابانهای آن وجود دارد.همین فعالیتها است که هماره با هر چیز دیگری که نمایانگر ارزشهای ساکنین یک شهر باشد سرانجام در کالبد شهر انعکاس پیدا خواهد کرد.با این دید لزوم بررسی مفهوم خیابان به عنوان یکی از فضاهای عمومی شهری و مفاهیم مرتبط به درستی تبیین میگردد.
در این مقاله سعی شده با بررسی اجمالی مفهوم فضاهای شهری، پیشینهی مفهوم خیابان به عنوان یک فضای عمومی شهری مورد واکاوی قرار گیرد.در این راستا با تبیین جایگاه خیابان در شهر،به روش توصیفی به بررسی آراء،افکار و نظریات اندیشمندان پیرامون خیابان و فضای شهری پرداخته خواهد شد.
به این ترتیب با دیدگاه فوق و تبیین جایگاه خیابان در شهر،خیابان در معنای امروزی به مفهوم فاضیی شهری و محملی برای فرآیندهای اجتماعی-مکانی تلقی میگردد.ازاینرو برنامهریزی و طراحی در آنها حساسیت و ظرافت خاصی را طلب مینماید.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله سعی شده با بررسی اجمالی مفهوم فضاهای شهری، پیشینهی مفهوم خیابان به عنوان یک فضای عمومی شهری مورد واکاوی قرار گیرد.
اما آیا هر میدان و خیابانی فضای شهری محسوب میشود و اگرنه چرا؟ فضاهای شهری که به عنوان عمومیترین فضاهای باز شهری میتواند کانون و بستر بروز حیات مدنی و شهرگرایی باشد با وجود سادگی ناشناخته است،با این حال موضوع فضای شهری را میتوان چنین تعریف کرد:"فضای شهری یکی از عناصر ساخت فضایی شهر است که همواره با تاریخ یک ملت که در ادوار مختلف به وجود میآید شکل میگیرد و دگرگون میشود.
الگوی روابط اجتماعی ثابت نیستند و یک فضا با جایگزین شدن رابطهی اجتماعی خاص،چهرهی متفاوتی به خود میگیرد،کاربرد عمومی این فضاها ایجاد آرامش،سرگرمی و محلی برای گردش،فراهم آوردن ارتباط و زمینهی معاشرت،و امکان تردد میباشد و از آنجایی که در عین حال هیچ تک عملکرد خاصی به آنها مترتب نیست،استعداد پذیرش تمام این کاربریها را باهم یا به صورت گزینشی دارند.
خیابان شهری تبلور زندگی مدنی یک شهر در طول زمان است به همین خاطر نمیتوان در شهرهای جدید یا عرصههای پیشبینی شده برای گسترش شهر،اقدام به طراحی کالبدی و ساخت یکباره خیابان شهری نمود،بلکه حد اکثر میتوان امید داشت که با پیشبینی بافت اجتماعی-اقتصادی ساکنین اینده و پیشبینی(مبتنی بر روشهای علمی و تجربی)علائق و نیازهای شهروندان در آینده،اقدام به برنامهریزی و طراحی راستاهایی نمود که پس از طی زمانهای بالنسبه طو لانی و منسجم شدن اشتراکات و نیازهای جمعی شهروندان،به مرور زمان شکل یک خیابان شهری را به خود بگیرد.