خلاصه ماشینی:
"چنانکه پیداست کتاب حاضر شرح مفصل تکاپوهای سیاسی و نظامی محمد قولوخان افشار ارومی از پیش از تشکیل حکومت در ارومیه تا پس از برچیدهشدن بساط حکومت او در آنجاست با اینهمه اثر حاضر به عنوان منبع دستیکم برای آگاهی از مسائلی از این دست نیز مفید است:شناخت تاریخ محلی یک بخش مهم از ایران در دوران زوال زندیان و برآمدن و تثبیت قاجاران،شناخت کشمکشهای نظامی خوانین و بزرگان ایلات و عشایر شمال غرب کشور،آگاهی از چگونگی بسط قدرت مرکزی و حذف قدرتهای محلی در ایران اوائل دوره فتحعلی شاه،آگاهی از تاریخ آذربایجان و قفقاز و خصوصا ارومیه در یک دوره 16ساله از 1197 تا 1213 قمری.
روزنامههای عربی را که از مصر و اسلامبول میرسید برای ناصر الدین شاه ترجمه میکرد(برگرفته از مقدمه استاد حسین مدرس طباطبایی بر کتاب«تاریخ و جغرافیای قم»تألیف افضل الملک،میرزا غلامحسین خان کرمانی،انتشارات وحید،تهران،1396 ق)مصحح محترم با استناد به فهرست نسخههای خطی کتابخانه مجلس(ج 26،ص 457)اثر حاضر را سفرنامه اصفهان تألیف افضل الملک تصور نموده و به تصحیح و انتشار آن همت گماشته است.
(مقاله استاد افشار،همانجا،ص 10) کتاب حاضر که مطالب آن عمدتا در حوزه جغرافیای انسانی و تاریخ محلی است،اثری است قابل اعتناء برای مطالعه در وضع جغرافیایی و تاریخی شهر اصفهان بویژه در عهد ناصر الدین شاه قاجار(سلطنت:1313-1264 ق) *** روزنامه اختر،جلد سوم شامل سالهای ششم و هفتم،18کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران،تهران،چاپ اول،1380 توضیح:روزنامه اختر یکی از چند روزنامه مهم و تأثیرگذار و روشنگر ایران دوره ناصری است که به مدت 22 سال در استانبول انتشار یافت و به حق در بیداری افکار ایرانیان و فراهم آوردن زمینههای فکری انقلاب مشروطه ایران سهم بسزایی داشت."