چکیده:
مقاله حاضر عهدهدار تحلیل یکی از احادیث فضائل امیرالمومنین7 به نام «رد الشمس» است که در دو بخش سامان یافته است. در بخش اول، دیدگاه محدثان و اندیشمندان اهل سنت درباره حدیث رد الشمس مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و در بخش دوم، از منظر عالمان و محدثان شیعه به مطالعه این حدیث پرداخته شده است. شواهد و مویدات حدیث رد الشمس، در خاتمه ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"ابوجعفر محمدبن عمرو العقیلی (م322) در کتاب «الضعفاء الکبیر»؛ وی پس از نقل این حدیث بی آنکه خردهای بر آن بگیرد، تنها به تنافی این حدیث با روایت ابوهریره اشاره میکند که در ادامه بحث، بدان پاسخ داده خواهد شد : حدثنا أحمدبن داود قال حدثنا عماربن مطر قال حدثنا فضیلبن مرزوق عن إبراهیمبن الحسن عن فاطمة بنت الحسین عن أسماء بنت عمیس قالت: کان رسول الله 9 یوحی إلیه ورأسه فی حجر علی و لم یکن علی صلی العصر.
9. أحمدبن موسی ابنمردویه الاصفهانی (م410) در «مناقب علیبن أبیطالب»؛ وی در این کتاب به سه طریق این حدیث را نقل کرده است: عن أسماء بنت عمیس و أم سلمة و جابربن عبدالله الأنصاری و أبی سعید الخدری و الحسینبن علی رضی الله عنهم: أن النبی 9 کان ذات یوم فی منزله و علی بین یدیه إذ جاء جبرئیل یناجیه عن الله عز و جل فلما تغشی الوحی توسد فخذ علی و لم یرفع حتی غابت الشمس.
پاسخ دیگر این است که حصر موجود در روایت نبوی، بر زمان انبیاء سابق حمل شده و شامل دوران پیامبر اسلام نمیشود؛ زیرا طبق گزارش محدثین اهل سنت، قضیه رد الشمس برای شخص رسول خدا 9 نیز اتفاق افتاده است؛ چنانکه ابنحجر عسقلانی به نقل از منابعی چون مغازی ابناسحاق، الاوسط طبرانی و الشفاء قاضی عیاض این واقعه را گزارش کرده است : ما ذکره یونسبن بکیر فی زیاداته فی مغازی ابن إسحاق أن النبی 9 لما أخبر قریشا صبیحة الإسراء أنه رأی العیر التی لهم وإنها تقدم مع شروق الشمس فدعا الله فحبست الشمس حتی دخلت العیر."