چکیده:
پذیرفت.در این بررسی،دو گروه خانواده برگزیده شدند: الف-گروه اصلی،شامل یکصد خانوادهء ساکن شهر تهران با مشخصات زیر: 1-دارای فرزندان 5-12 سال. 2-اعتیاد پدر به هروئین. 3-مدت اعتیاد،متجاوز از 5 سال. 4-زندگی مشترک پدر با خانواده،تا زمان مصاحبه. ب-گروه مقایسه،شامل یکصد خانوادهء مشابه با گروه اصلی،بدون اعتیاد پدر به مواد مخدر که از طریق«مانندگیری»انتخاب شدند. برخی از نتایج به دستآمده بیانگر این واقعیتاند که مسئلهء احترام به پدر در بین فرزندان پدرمعتاد،دستخوش آسیب گردیده،فرزندان از دستورات پدر سرپیچی کرده،از حضور او در منزل خوشحال نبوده و در غیاب او احساس دلتنگی ننموده و به گونهای،بیتفاوت بودهاند.همین فرزندان در خارج از منزل،با گروههای بزهکار معاشرت دارند و میزان ستیز و خشونت در بین آنان نسبت به گروه مقایسه بالاست.از طرف دیگر،نقش اقتصادی و حمایتی پدر به شدت کاهش مییابد و فرزندان در برخورد با مشکلات،روی پدر حساب نمیکنند. همسران آنها نیز از حمایت شوهر معتاد برخوردار نبوده،در معاشرتهایی که با حضور شوهر انجام میگیرد،احساس شرم و خجالت میکنند.علاوه بر این،میزان خشونت و ستیز در بین عناصر اصلی خانوادهء پدرمعتاد بالاست و زمینههای کجرفتاری و انحراف در بین فرزندانشان فراهم است.زمینهء بررسی«اعتیاد در خانواده»براساس این پرسش فراهم شد که آثار اعتیاد پدر بر کارکرد جامعهپذیری،نقش اقتصادی و حمایتی پدر و همچنین روابط اجتماعی اعضای خانواده چیست؟بنابراین،اهداف این پژوهش عبارتند از: الف:هدف کلی که در پی ارزیابی اثرات اعتیاد پدر بر کارکردهای خانواده است. ب:هدفهای اقتصادی که به سنجش آثار اعتیاد پدر بر جامعهپذیری فرزندان،نقش اقتصادی پدر،نقش حمایتی پدر و روابط اجتماعی اعضای خانواده نظر دارد. از بررسیهای مقدماتی و همچنین مطالعات تئوریک،استنتاجهای کلی زیر حاصل شد که در خانوادههای پدرمعتاد: 1-جامعهپذیری فرزندان دچار اختلال میگردد. 2-نقش اقتصادی و اقتدار پدر به شدت مختل میشود. 3-نقش حمایتی پدر شدیدا کاهش مییابد. 4-روابط اجتماعی اعضای خانواده دستخوش اختلال میگردد. براساس این استنتاجها،چهار فرضیهء کلی مطرح و طرح تحقیق که مقایسهء دو گروه از خانوادههای پدرمعتاد و غیر پدرمعتاد در شهر تهران است،تدوین گردید.این پژوهش که ازنوع مطالعات تبیینی-مقایسهای است،به صورت مقایسهء برنامهریزیشده انجام
خلاصه ماشینی:
"1-وضعیت گروه اصلی(معتاد)از نظر محل سکونت (به تصویر صفحه مراجعه شود) 2-مقایسهء پاسخگویان دو گروه بر حسب گروههای سنی (به تصویر صفحه مراجعه شود) 3-مقایسهء دو گروه بر حسب میزان تحصیلات (به تصویر صفحه مراجعه شود) 4-مقایسهء توزیع دو گروه بر حسب محل سکونت (به تصویر صفحه مراجعه شود) سئوالهای آغازین: -اثرات اعتیاد پدر بر کارکرد خانواده چیست؟ -به صورت مشخص،عملکرد پدر،به عنوان عامل تخریب،چگونه است؟ روش جمعآوری اطلاعات مدتها قبل از جمعآوری اطلاعات،سئوالهایی محدود از یکصد دانشآموز مقطع ابتدایی و راهنمایی مدارس شهر تهران در این زمینه که از نظر آنها یک«پدر»چه نقش و وظایفی دارد و همچنین یکصد زن متأهل تهرانی دربارهء انتظار آنها از نقش«شوهر»پرسیده شد و اطلاعاتی کسب گردید.
در مورد نقش اقتصادی پدر در بین دو گروه نیز هر یک از شاخصهای مربوط به این نقش با یکدیگر مقایسه و اختلاف بین آنها مشخص گردید که در جدول زیر به صورت خلاصه نشان داده شده است: شاخص ناهمسانی دو گروه اصلی و مقایسه در معرفهای مربوط به نقش اقتصادی پدر (به تصویر صفحه مراجعه شود) میانگین شاخصهای ناهمسانی نقش اقتصادی پدر 75/78% میدانیم که فرزندان پدرمعتاد را نشانهای از تلاش و کوشش میدانند و انتظار دارند که با دست پر به خانه بازگردد؛به عبارتی،او را مظهر فعالیت و تأمینکنندهء نیازهای اعضای خانواده تلقی میکنند."