چکیده:
تئوری نفرین منابع با توجه به تجزیه کشورهای دارای منابع غنی بیان میدارد که درآمدهای ناشی از فروش منابع طبیعی نه تنها به رشد اقصتادی بیشتر منجر نشده،بلکه اثرات سوء اقتصادی بر جای گذاشته است.این مقاله نشان میدهد که منابع طبیعی فی نفس نمیتواند نفرین تلقی شود؛بلکه نحوه مدیریت درآمدهای حاصله است که بااهمیت میباشد.تاسیس حساب ذخیره ارزی در ایران با هدف کنترل نوسانات ناشی از تغییرات قیمت نفت بود اما عملکرد حساب ذخیره ارزی به مرور از اهداف خود دور شد.در مقابل،کشور نروژ به عنوان الگویی موفق از چنین مکانیسمی شناخته میشود.این نوشتار مدیریت ذخیره ارزی در ایران و نروژ به روش مقایسهای براساس سه شاخص مکانیسم،شفافیت و عمکرد را مورد بررسی قرار داده تا نشان دهد که اثر درآمدهای حاصل از منابع اولیه مانند نفت بر اقتصاد ملی به نحوه مدیریت درآمدها بستگی دارد.
خلاصه ماشینی:
"در اوایل دهه 1980 پارلمان نروژ به فکر تشکیل صندوقی برای تثبیت هزینهها و درآمدهای دولت افتاد و لذا در سال 1990 صندوق ذخیره ارزی حاصل از درآمد نفت با عنوان"صندوق نفتی دولتی" muelorteP etatS( ))FPS(dnuF بهطور رسمی تاسیس شد و این ایده در میان سیاستگذاران آن کشور پسندیده افتاد که نباید پول حاصل از فروش این منبع باارزش را وارد چرخه اقتصادی کرد.
&%01419AISG014G% (ارقام به میلیارد دلار) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:مجله اقتصاد ایران،1383،شماره 63،ص 22 در ایران براساس قانون برنامه سوم و چهارم توسعه قرار بر این شد که دولت تنها در شرایطی اجازه برداشت از حساب ذخیره ارزی را داشته باشد که درآمد نفت نتواند رقم پیش بینی شده را تامین کند و درآمدهای دیگر از جمله مالیات نیز جوابگوی این کسری نباشد.
بنابراین با در نظر گرفتن جایگاه نفت در اقتصاد کشورها و در سطحی وسیعتر در میان ا فکار عمومی و سیاستگذاران و با ملحوظ داشتن تفاوتهای اساسی در بررسی عملکرد کشورهای نفتی در دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده،آنچه که به نظر میرسد در رشد اقتصادی چنین کشورهایی مهم است فراوانی منابع به خودی خود نبوده بلکه کیفیت مدیریت درآمدهای حاصل از آن و نحوه مدیریت اقتصادی و کیفیت نهادها در حالت کلی میباشد )8,1991,ageoZ dna nostrebreH,nosaflyG( ."