چکیده:
مجموعه فرامین و منشئآت لنین گراد بر دو قسم است: قسمت اول مشتمل بر 148 مراسلهء رسمی و دولتی از«احکام سلاطین ماضی»یعنی سلاطین سلجوقیه و خوارزمشاهیه که به قلم دبیران معروف آن عصر،مانند:منتجب الدین بدیع اتابک جوینی، رشید الدین وطواط،عبدالواسع جبلی و بعضی دیگر؛و قسمت دوم عبارت است از:عمده مراسلات غیر رسمی و دوستانهء بعضی از دبیران معروف اوایل عهد مغول از قبیل:شمسالدین محمد جوینی،علا الدین عطاملک جوینی و معین الدین سلیمان،ملقب به پروانه و غیر هم میباشد.این نسخه تاریخ کتابت ندارد ولی از قراین ظاهری معلوم میشود که کتابت آن از اوایل قرن هشتم هجری و کاتب آن محمد بن صدرالدین خوارزمی است. مجموع اوراق آن در 216 ورق یا 431 صفحه است.
خلاصه ماشینی:
[مقدمهء نخست،به قلم علامه محمد قزوینی] نسخهای که عکس آن در مقابل نظر است از مجموعهای از منشئآت رسمی عهد سلجوقیان و خوارزمشاهیان و نیز مقدار قلیلی از منشئآت اوایل عهد مغول و این مجموعه منقسم است به دو قسمت متمایز: قسمت اول،که جامع این کتاب از آن به عنوان«احکام دیوان سلاطین ماضی»تعبیر کرده(ورق a 1- b 541)عبارت است از 841 مراسله از مراسلات رسمی دولتی از قبیل فرامین و مناشیر و تقالید و احکام یا مراسلات دیگری که مابین بعضی از سلاطین سلجوقیّه و خوارزمیّه(و عمده سلطان سنجر و اتسز خوارزمشاه)و بعضی دیگر از ملوک و خلفا و امرا و ولاة آن عهد مبادله شده است،و اغلب این مراسلات از انشاء بعضی از دبیران معروف آن عصر مانند منتجب الدین بدیع اتابک جوینی،منشی مشهور سلطان سنجر و مؤلّف عتبةالکتبة*1،و رشیدالدین وطواط،منشی اتسز خوارزمشاه و عبدالواسع جبلی و غیر هم میباشد و بعضی دیگر نام منشی آنها معلوم نیست،و فهرست کامل این 841 مراسله را دوست فاضل من آقای عباس اقبال آشتیانی در دیباچهء مطوّل نفیسی که به خواهش این ضعیف بر این مجموعه علاوه نمودهاند و بلافاصله بعد از این مقدّمهء مختصر نگارنده مثبت است بدست دادهاند.
8 مجموعهء مکاتبات و مراسلات لنین گراد،یعنی نسخهء حاضر اسم و عنوان مخصوص ندارد و جمیع رسائل آن هم به انشاء و به قلم یک نویسنده نیست بلکه مجموعهایست که آن را کسی به میل خود از میان منشئآت رسمی دیوان بعضی از سلاطین ماضی،مخصوصا سلطان سنجر و پادشاهان رومی و قریبالعهد با او از قبیل اتسز خوارزمشاه و پسرش ایل ارسلان و تاجالدین نصر بن خلف سیستانی، ملک نیمروز و ملوک غزنویّهء آن عهد و غیرهم و از میان منشئآت و مکاتبات خصوصی چند تن از منشیان قویم از قبیل اتابک بدیع جوینی سابقالذکر و خواجه رشیدالدین وطواط و فریدالدین عبدالواسع جبلی و خواجه شمسالدین محمد صاحب دیوان جوینی و برادرش علاءالدین عطاملک انتخاب و اختیار کرده است.