خلاصه ماشینی:
"برخی از عناوین کتاب چنین است: پانزده نظریه درباره پیدایش مذاهب، آئینهای ابتدائی، آئینهای هندی، آئینهای چینی، آئینهای محلی در ژاپن، مذهب در ایران، مذاهب مصر باستان، مذاهب اروپا و یونان باستان، مذاهب روم و ایتالیا، مذاهب آمریکای مرکزی، مذاهب بینالنهرین، مذاهب عربستان، ادیان سامی، دین و بیدینی، اجمالی از اسلام و چند سخن پیرامون آن.
در این جلد از کتاب به دین زرتشت، صابئین، یهود، مسیح و آیین بودا، کنفوسیوس، هندوها، مصریان قدیم و برخی دیگر از ادیان و آیینها پرداخته شده است.
در بخش اول کتاب به تعریف دین و اجمالی از تاریخ ادیان پرداخته شده و در بخش نهم از «وحدت ادیان» و تعالیم پیامبران سخن رفته است.
جلد اول و دوم این کتاب درباره تاریخ ادیان جهان و جلد سوم آن درباره دین اسلام است.
بیشتر مطالب کتاب به دین مسیحیت و اسلام اختصاص داده شده و در بحث از این دو دین به تاریخ غرب و ایران که خارج از موضوع است پرداخته شده است.
فصلهای کتاب دارای این عناوین است: دین در قبل از تاریخ و در فرهنگهای ابتدایی، ادیان اقوام پیشین، هندوییزم قدیم، جینیزم، بودیزم در مراحل اولیه، تحولات مذهبی در بودا، هندوییزم در قرون اخیر، آیین سیخ یاسیک، دین چینیان و مذهب تائو، کنفوسیوس و کنفوسیانیزم، شینتو، کیش زردشتی یا آیین دوگانهپرستی اخلاقی، مذهب یهود، مسیحیت در آغاز ظهور، تحولات مذهب عیسوی، اسلام.
این مقاله در پیشگفتار کتاب دینپژوهی از همان نویسنده (چاپ اول: تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372، ج1، ص920) و در اثری با عنوان فرهنگ (ک23، بهار و پاییز 1367، ص618-607) نیز به چاپ رسیده است."