چکیده:
از موانع گردش روان اطلاعات در شریانهای جامعه پزشکی، پراکندگی سرعنوانهای موضوعی است که برای بازیابیمنابع در کتابخانههای پزشکی به کار میرود در این مقاله سرعنوانهای موضوعی استفاده شده در کتابخانههای سه دانشگاه علوم پزشکی ایران،تهران و شهید بهشتی مورد بررسی آماری قرار گرفته است.آمار تهیه شده نشان میدهد پراکندگی سرعنوانهای موضوعی مجموعه این کتابخانهها دو دلیل عمده دارد:نخست اینکه ابزارهای بازیابییعنی سرعنوانهای موضوعی متفاوت و ناهماهنگ است.چنانکه از 66 کتابخانه،تنها 20 کتابخانه از سرعنوانها موضوعی کتابخانه کنگره( LCSH )و 11 کتابخانه از سرعنوانهای موضوعی پزشکی( MeSH )استفاده میکنند.دیگر اینکه به دلیل نبودن فهرست سرعنوانهای موضوعی پزشکی فارسی،در ترجمه سرعنوانهای یکسان به فارسی ناهماهنگی پیش میآید.اولین گام در جهت حل این مشکل یک دست کردن ابزارها است.برای انتخاب ابزار مناسب دو ابزار عمده یعنی MeSH و LCSH با هم مقایسه شدهاند و این نتیجه گرفته شده که 13/35% از سرعنوانهای LCSH MeSH موجود نیستند.با در نظر گرفتن این نکته و محاسن متعدد فنی و علمی MeSH این سیستم همراه با طرح ردهبندی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا برای کتابخانههای پزشکی مناسب،عملی،ارزان و نتیجه بخش تشخیص داده شد.در جهت رفع ناهماهنگی سرعنوانهای ترجمه شده به فارسی چون مجموعه سرعنوانهای موضوعی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران با 800 سرعنوان فارسی و 2550 سرعنوان انگلیسی روی هم 33/5% و 1/16%از کل سرعنوانهای MeSH را تشکیل میدهد و در مقایسه با سر عنوانهای گردآوری شده از کتابخانههای مورد مطالعه،تنوع موضوعی و شمول بیشتری دارد،انتخاب این مجموعه به عنوان مبنای تهیه سرعنوانهای موضوعی پزشکی فارسی پیشنهاد شد و در پایان فرایند تدوین این سر عنوان از جهات خط مشی،متدلژی و نحو ارزیابیمشخص گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"تدوین سرعنوانهای موضوعی پزشکی فارسی:گامی در جهت یکدستسازی واژگان پزشکی فارسی1 نوشته فاطمه رها دوست2 چکیده:از موانع گردش روان اطلاعات در شریانهای جامعه پزشکی، پراکندگی سرعنوانهای موضوعی است که برای بازیابیمنابع در کتابخانههای پزشکی به کار میرود در این مقاله سرعنوانهای موضوعی استفاده شده در کتابخانههای سه دانشگاه علوم پزشکی ایران،تهران و شهید بهشتی مورد بررسی آماری قرار گرفته است.
عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت اطلاعرسانی و خدمات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران فارسی و 2550 سرعنوان انگلیسی روی هم 33/5% و 1/16%از کل سرعنوانهای MeSH را تشکیل میدهد و در مقایسه با سر عنوانهای گردآوری شده از کتابخانههای مورد مطالعه،تنوع موضوعی و شمول بیشتری دارد،انتخاب این مجموعه به عنوان مبنای تهیه سرعنوانهای موضوعی پزشکی فارسی پیشنهاد شد و در پایان فرایند تدوین این سر عنوان از جهات خط مشی،متدلژی و نحو ارزیابیمشخص گردیده است.
همچنین ارجاعهای See also (نیز نگاه کنید به)با توجه به مجموعه عظیم کتابخانه کنگره تهیه شده است در حالیکه در سرعنوانهای موضوعی پزشکی هم سرعنوانهای اصلی و هم تقسیمهای فرعی و ارجاعها مختصرتر و مفیدتر و مناسب با مجموعه کتابخانههای پزشکی است و برای توضیح نحوه استفاده از تقسیمهای فرعی در دستورالعملهای صریح و روشن است که این دستور العملها در سایر نکات توضیحی در ویرایش مخصوص سرعنوانهای موضوعی پزشکی بنام21 Medical Subject Heading:Annotated Alphabetic List که به Annotated MeSH معروف است هر ساله چاپ و منتشر میشود."