چکیده:
در این مقاله سعی شده است پاسخی علمی به این پرسش ارائه شود که گرایش دانشجویان بلوچ به هویت ملی چگونه است و چرا؟ فرضیه اصلی این است که گرایش دانشجویان بلوچ به هویت ملی یعنی احساس تعلق، تعهد و وفاداری آنان به سرزمین، ملت و دولت ایران با ویژگی های فردی و موقعیت دانشجویان، و تعاملات اجتماعی آنان با گروه های اجتماعی و ورودی های حاصل از این نوع تعاملات نظیر احساس رضایت از زندگی دانشجویان رابطه دارد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که دانشجویان بلوچ نسبت به برخی از مؤلفه های هویت ملی به پروژه سرزمین و ملت ایران گرایش مثبت نسبتا بالا ولی نسبت به مؤلفه سیاسی آن یعنی دولت بی تفاوت اند. در تحلیل نهایی متغیر میزان رضایت دانشجویان از تحصیل، کار و زندگی در ایران برجستگی خاصی پیدا کرد. به طوری که در تبیین و پیش بینی گرایش دانشجویان به هویت ملی بالاترین سهم را به خود اختصاص داد. یافته های نظری این پژوهش ضمن تأیید رابطه هویت جمعی جوانان با برخی از متغیرهای مورد توجه در دیدگاه های جامعه شناسی خرد، ضرورت توجه به متغیرهای کلان و تلفیق این دو دسته از متغیرها را در قالب یک چارچوب مفهومی تلفیقی و جامع آشکار نمود.
خلاصه ماشینی:
مقابله با این گونه مسائل و تحقیق وحدت ملی، موکول به احساس تعلق، همبستگی، تعهد و وفاداری مردم و اقوام و اقشار متفاوت جامعه به ویژه نخبگان جوان نسبت به سرزمین، تاریخ، فرهنگ، ملت، دولت و سایر مؤلفهها و معرفهای هویت و وحدت ملی و شکلگیری اجتماع عام جامعهای مرکب از اجتماع اجتماعات قومی است.
در بعد اجتماعی هم، نقش زبان در ایجاد وفاق اجتماعی لازم برای هویت جمعی عام(کاستلز، 1380)و تولید و باز تولید فرهنگ و هویت جامعهای(شریفیان 1377؛بروجردی، 1374)و تأثیر مثبت تعاملات بین قومی بر تقویت ملی در بین اقوام ایرانی(یوسفی، 1380)مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است.
در این پژوهش گرایش دانشجویان بلوچ به هویت ملی در ایران در سطح خرد و در ارتباط با ویژگیهای فردی دانشجویان اعم از زیستی-روانی یا ذهنی-شخصیتی، پایگاه اجتماعی و تعاملات آنان با محیط اجتماعی و ورودیهای حاصل از این تعاملات در نزد دانشجویان، یعنی آگاهی یا پنداشتها و احساسی که درباره شرایط و عوامل محیطی خود پیدا کردهاند، در قالب مدل فرضی ذیل مورد بررسی قرار میگیرد: مدل شماره 1.
پس از سنجش اعتبار و پایایی این مقیاس، گرایش دانشجویان به هویت ملی یعنی میزان احساس تعلق، تعهد و وفاداری آنان به ملت، سرزمین و حکومت جمهوری اسلامی ایران بر حسب مجموع نمراتی که در پاسخ به معرفها به دست آورده، در سطح ترتیبی از مثبت تا منفی اندازهگیری شده است.