چکیده:
علم و اخلاق همیشه در نزد بشر منزلت ویژه ای داشته است. غالبا چنین انگاشته می شود که نقش آفرینان حوزه علم، یعنی دانشمندان، همواره در محدوده کار خود فقط به آنچه هست نظر دارند و نسبت به آنچه باید باشد دغدغه ای ندارند. این دیدگاه قهرا به تز بی طرفی علم نسبت به ارزشها می انجامد.
نویسنده مقاله حاضر تز دیگری را پیش می کشد که بر اساس آن مسائل ارزشی، بویژه مسائل اخلاقی با پژوهش علمی گره خورده است. کسانی که برای آراستن علم، سخن را به پیرایش آن از ارزشها می کسانند، در باره ماهیت پژوهش علمی به خطا رفته اند. نمی توان پژوهش علمی را بدون مواجهه با مسائل ارزشی و اخلاقی به انجام رساند. از این رو باید در فکر چاره ای برای این مسائل بود، نه این که آنها را نادیده گرفت یا به پنهان کردن آنها اقدام کرد. نمونه هایی از این مواجهه در مقاله حاضر گردآورده شده است.
خلاصه ماشینی:
"در مقام توجه بسیار زیاد به منطق انتزاعی پژوهش علمی، افراد فراوانی که درباره روش علمی تحقیق میکنند بصیرت خود را نسبت به این واقعیت از دست دادهاند که علم یک امر بشری است که انسان ساخته شده از گوشت و خون آن را انجام میدهد و بنابراین پژوهش علمی باید به نحو غیر قابل اجتنابی یک چهره هنجاری را نمایش دهد.
در چه موقعیتی باید شواهد علمی به نحو معقولی آنقدر کافی در نظر گرفته شود، تا دلیل موجهی برای یک نتیجهگیری باشد و چگونه باید بی ثباتی و تردیدهای مربوط به این نتیجهگیری را نشان داد؟مشکل استانداردهای اثبات ماهیتا اخلاقی است و نه صرفا نظری یا روش شناختی، زیرا شکاف میان فهم و عمل علمی، یعنی میان فکر و کار انجام دادن، را پر میکند.
این کار نه فقط خطر گروههای فشار علمی را بوجود میآورد که وقف آراء از پیش تصور شده گشتهاند و قدرت کند کردن رشتههای دیگر تفکر را دارند، بلکه نتیجه آن هم یک تاکید ناسالم بر چیزهای بیشتر تازه و قابل توجهتر است، که این خود از دیدگاه رشد علم، ناسالم است.
از یک طرف دانشمند به سهم خودش باید به رسمیت بشناسد که علم آنقدر فی حد نفسه شان و منزلت دارد که هواداران آن لازم نیست، ادعا کنند، علی رغم این که علم کار انسانهای ناقص است، ولی بصورتی رمز آلود قدرتهای فوق انسانی دارد، مثل این ادعا که گفته میشود، ما به دستاوردهای واقعی رسیدهایم و حال آن که در حقیقت ایدهآلهایی هستند بسیار دور و در بعضی موارد ایده آلهایی که اصلا علمی و شدنی نیستند؛ آنچنان که کسی کاملا فکر باز داشته باشد، کاملا عینی نظر کند و کاملا عاقلانه بنگرد."