چکیده:
پیشنویس توافقنامه امنیتی عراق ـ آمریکا در بهمن ماه سال 86 (ژانویه2008) به صورت یکجانبه از سوی آمریکاییها تهیه شد و در 27 اسفند ماه1386 (17 مارس 2008) به امضای مقدماتی مقامات دو کشور عراق وآمریکا رسید و علی رغم کش و قوس های فراوان و مخالفت اکثریت مردمعراق با آن در 26 آبان 87 کابینه دولت عراق پیش نویس توافقنامه امنیتی رامورد تصویب قرار داد و برای تصویب نهایی به پارلمان عراق فرستاد.این توافقنامه دارای محورهای گوناگونی است که محور امنیتی، مهمترینو در عین حال خطرناکترین محور این توافق را تشکیل میدهد. محور امنیتیتوافق بلندمدت آمریکا و دولت عراق بر تجهیز نظامی و تسلیحاتی دولتعراق استوار است ولی آمریکاییها هدف از این اقدام را حمایت از عراق دربرابر تهدیدات خارجی، داخلی و همکاری برای تقویت نظامیان عراقی وآموزش و تجهیز آنان اعلام میکنند.تحقق محورهای توافق واشنگتن و بغداد، عراق را به پایگاه نظامی برایآمریکا تبدیل میکند. مسأله «کاپیتولاسیون» نیز یکی دیگر از مفاد ذلتبار اینتوافقنامه می باشد که علی رغم برخی اصلاحات هنوز مبهم باقی مانده است.این موافقتنامه با مخالفتهایی از سوی جریانات داخلی و برخیهمسایگان و کشورهای منطقه مواجهه شده است. در حال حاضر توافقنامهامنیتی واشنگتن بغداد، به مهمترین مسئله در تحولات جاری عراق تبدیلشده است. نوشتار حاضر در واقع، به بیان محورهای این توافقنامه و موافقان ومخالفان این توافقنامه خواهد پرداخت.
خلاصه ماشینی:
"دو محور اساسی این توافق یکی مربوط به زمان خروج نیروهای آمریکایی از عراق بود که بامخالفت گسترده عراقیها با آن، در نهایت آمریکا با تعدیل متن پیش نویس قبلی موافقتنامه،موظف شد که تا اواسط تیر ماه سال آینده نیروهای خود را از داخل شهرهای عراق بیرون ببرد و تا پایان سال 2011 بهطور کلی از عراق خارج شوند و دیگری مربوط به موقعیت حقوقی ومصونیت قضایی سربازان و غیر نظامیان آمریکایی مستقر در عراق می باشد که علی رغمبرخی اصلاحات، همچنان از مفاد موافقتنامهای است که کابینه دولت عراق آن را در 26 آبان87 تصویب کرده است.
ـ دولت عراق برای تاکید برحق ثابت خود براساس قطعنامههای شورای امنیت سازمانملل، میتواند درخواست تمدید ماموریت نیروهای چند ملیتی در این کشور را برای آخرینبار مطرح کند و موافقت شورای امنیت را با این مساله که پس از پایان دوره تمدید شده مذکور،صلح و امنیت بین المللی در خطر نخواهد بود، جلب کند که در نتیجه آن عراق از شمولیت بندهفتم منشور سازمان ملل، خارج شده و به جایگاه بین المللی و حقوقی سابق خود پیش ازصدور قطعنامه 661 اوت سال 1990 بازمیگردد و ضمن به رسمیت شناخته شدن استقلالاین کشور، حاکمیت کامل آن بر حریم زمینی، هوایی و دریایی خود و کنترل نیروهای امنیتی واداره امور داخلی تثبیت میشود؛ که همه اینها مستلزم موافقت شورای امنیت با تمدیدمأموریت نیروهای چند ملیتی در عراق است.
هرچند تلاش آمریکا برایانعقاد این پیمان امنیتی با خواسته و میل برخی از اطراف سیاسی همراه شد که از حضورنیروهای آمریکایی برای تضمین حمایت از آنها و بقای آنها در رأس حکومت بهره میبرند امامخالفتهای بسیاری نیز چه از سوی مردم و جریانات داخلی تأثیرگذار عراق و چه از سویبرخی کشورهای عربی همسایه عراق و جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت."