چکیده:
مصرف از مؤلفههای اساسی زندگی بشر است و زندگی بدون مصرف، کاریناشدنی به حساب میآید. مصرف، به خودی خود، نه تنها امری مذمومنیست که برای رفع حوائج بسیار لازم و ضروری نیز هست؛ اما آنچه به منزلهپدیدهای ناپسند به نظر میآید، مصرف زیاده یا مصرف خارج از الگوهایمناسب است.گذر از فرهنگ مصرفی به سمت نظام و فرهنگ مصرف اسلامی،نیازمند بررسی و شناخت اصول و مبانی مصرف در اسلام است. در ایننوشتار بر آنیم تا ضمن رد اسراف و بخل، اصول و مبانی و الگوی صحیحمصرف در اسلام را مبتنی بر آموزههای دینی و آیات و روایات، که وجهمشخصه آن اعتدال و میانه روی است، بیان نماییم.
خلاصه ماشینی:
"خرج کردن مال در راه نادرست (و بیهوده) تبذیر و اسراف است؛ و این کار خرجکننده را در دنیا بالا میبرد، و در آخرت پایین میآورد، و او را در نزد مردم بزرگ میکند، و در مجمع البیان فی تفسیر القرآن، پیشین، ج4، ص413.
» (شعراء: 151 و 152) در پایان این بخش قسمتی از کتاب بسیار ارزشمند «الحیاه» راـ که به حق یکی از بهترینمنابع در خصوص این موضوع میباشد ـ نقل میکنیم: عالمان دین و مسرفان دنیا: چون اسراف از عوامل سقوط فردی و ستم اجتماعی و ازاسباب رواج فقر و ناکامی از سویی، و خودنمایی و بی بند و باری از سویی دیگر در میان مردماست، بر علمای دین است که با اسراف به مبارزه برخیزند و با مسرفان و بردگان مصرفبی حساب کارزار کنند، و در این راه از همه وسایل و روشهایی که دارند مدد گیرند، تبلیغ،فتویدادن، انتشار دادن کتابها و رسالهها، سخن گفتن بر منبرها، در مجالس و محافل و جمعهو جماعت، و تنظیم برنامههای تربیتی برای دانشآموزان کلاسهای ابتدایی، تا از نخستینسالهای آموزش و پرورش زیانهای اسراف را بیاموزند و آن را ترک کنند.
امت مسلمان و مسرفان: لازم است مسلمانان نیز مسرفان را طرد کنند، و هر کس که بامصرف کردن آنچه حق او نیست، به دیگران زیان میرساند از خود برانند؛ چه یکی ازمهمترین مصداقهای فریضه بزرگ «نهی از منکر»، نهی از اسراف است و ایستادگی سخت دربرابر مسرفان و مصرف گران، که اغلب در میان ثروتمندان رفاه زده و اطرافیان و هواداران ـایشان و همچنین کسانی دیگر..."