چکیده:
از آنجا که بین نظام جمهوری اسلامی ایران، اندیشۀ انتظار و زمینهسازی ظهور، ارتباطی محکم برقرار است، مفهوم شیعی انتظار در زمان حاضر به همراه خود، پژواکهایی در عرصۀ روابط بینالمللی داشته است. از اینرو مسئلۀ زمینهسازی به عنوان سازهای معنایی در موازات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته است. در بعد رسانهای، اعتقاد به اندیشۀ انتظار و توجه به زمینهسازی در جهت ظهور امام زمان( دستمایۀ خوانشهایی قرار گرفته است که بر اساس آنها، این اندیشه محرکه و موجبۀ ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی ایران در پیگیری سیاست خارجی است که پیامدی جز متزلزل کردن به اصطلاح امنیت بینالمللی نخواهد داشت. بدین منظور، با ارائۀ تفاسیری مکانیکی از انتظار و مسئلۀ زمینهسازی در سطح رسانهای، تفسیری کژدیسه از این مفاهیم القا میگردد، به نحوی که انتظار و زمینهسازی به عنوان سازههای معنایی متداول در سطح جهانی، با تروریسم، تلاش برای دستیابی به سلاحهای کشتار جمعی و... به یادآورندۀ هرگونه اقدام وحشتانگیز در نظر آورده شود. هدف این نوشتار، تبیین نحوۀ این سوءاستفاده و امکان تصحیح این فهم کژدیسه از سازههای معنایی انتظار و زمینهسازی در فضای رسانهای و سیاسی بینالمللی است.
The Shiite concept of waiting have had an echo in the arena of international relations at the present time، especially that the Islamic Republic view itself as related to the concept of waiting and ground-setting for Presence. That’s why the concept of waiting and ground-setting for presence has been a semantic construction associated in the foreign policy of the Islamic Republic. In media، there are readings of the grounds for the belief and expectation for the Imam (AJ). According to this idea this is a driving force of the Islamic Republic of Iran which is in pursuit of foreign policy that would bring an outcome which would be destabilizing the so-called international security. A mechanical interpretation of waiting and ground-setting issue in media gives a distorted interpretation of these concepts in a way that they remind semantic constructs of any action which brought horror: terrorism، attempting to acquire the weapons of mass destruction and efforts to achieve such things. The present article aims to explain how to correct this abuse and distorted view of waiting and understand the structures of meaning of waiting in the international political and media space.
خلاصه ماشینی:
"این فرآیند اهریمنسازی از مفهوم و اندیشۀ انتظار و زمینهسازی برای ظهور منجی در دو محور رخ میدهد: نخست، ارائۀ تفسیری کژدیسه و تحریف شده از مفهوم شیعی انتظار و زمینهسازی و یکسان گرفتن آن با مفاهیم و گفتار 1 های ظاهرا مشابه در فرهنگ غربی؛ دوم، تداوم این تحریف از طریق گسترش آن برای به دست دادن یک الگوی تحلیل از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران.
رسانههای خبری با گسترۀ پخش بینالمللی اعتقاد به انتظار و زمینهسازی را به عنوان یک محرکه و عنصر شکلدهنده به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران معرفی میکنند؛ اما بیان مورد نظر این رسانهها از مفاهیم انتظار و زمینهسازی، بیانی است که نحوۀ طرح آن، با الگویی که رسانههای عالمگیر غربی برای خبررسانی به کار میبرند تطبیق دارد.
صرفنظر از آنکه اعتبار ارائۀ چنین تحلیلی خود به شدت مورد تردید است (به علت پارهای از منافاتها در ارائۀ تحلیلی علی بر بنیاد کاربرد یک نظریۀ تحلیل گفتار) (Kurki,2008,15-18) اما حاصل کار به شدت دارای این توانمندی است که خوراک تفاسیر نیرومند رسانهای و توجیهات تبلیغی باشد؛ زیرا کارکرد آن ارائۀ تبیینی برای افکار عمومی است که بیش از آنکه قرابت و آشنایی ذهنی ـ فکری با مفاهیم انتظار و زمینهسازی را داشته باشند با نگرشها و نحوۀ فهم تبلیغاتچی شریک هستند.
همین نکته که تبلیغات زمانی مؤثر خواهد بود که مخاطبانش با نگرشهای تبلیغاتچیان شریک باشند (هالستی،1372: 102) روشن میکند که مکانیسم ساخت سازۀ معنایی کژدیسه از انتظار و زمینهسازی برای مخاطبانی در محیط بینالمللی در جهت تأثیرگزاری بر افکار عمومی و اقناع آن، اندیشۀ شیعی ـ اسلامی انتظار و زمینهسازی را به گونههای ظاهرا همسانش در فرهنگ غربی تحویل و تقلیل 2 میدهد."