چکیده:
برای تهیه مواد آزمون جهتگیری مذهبی با تکیه بر اسلام، ادیان جهان به طور اجمالی و دین اسلام به صورت تفصیلی مورد بررسی قرار گرفت. در تحقیق پیرامون آموزههای اصلی اسلام سعی شده است از آیات قرآن و متون روایی شیعه به عنوان منبع، استفاده شود. بر اساس یافتههای به دست آمده، پرسشنامهای حاوی هفتاد سؤال تهیه گردید. پس از تأیید «اعتبار محتوای» این پرسشنامه توسط متخصصین و صاحبنظران علوم دینی، اعتبار سازه آن نیز از طریق گروه نمونهای به حجم 378 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد تهران (واحد شمال)، و طلاب حوزه علمیه قم مورد تأیید قرار گرفت و براساس ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آن 936/0 بدست آمد. نتیجه پژوهش ارائه دو مقیاس R1(عقاید ـ مناسک) و R2(اخلاق) است که مجموعا (R) جهتگیری مذهبی اسلامی را میسنجد.
خلاصه ماشینی:
"به عقیده نگارنده دستهبندی مورد نظر میتواند به صورت کلی ارائه گردد: ایماناصول دین و عقایدفروع دیناخلاقیاتانسان و خداانسان وآخرتاولیاءدینانسان ودینبدن وقوایزیستیاموراقتصادیروابطاجتماعیخانوادهانسان وطبیعتاخلاقفردی معرفت اعتقاد توکل امید محبت عبادت ذکر شکر تلاوت و تدبر در آیات الهی احساسات معنوی حسن ظن به خدا اعتقاد به حیات پس از مرگ ترجیح سعادت اخروی اعتقاد به نتایج اعمال جاودانگی روح شوق به بهشت و ترس از دوزخ محبت اعتقاد به نبوت و امامت الگو بودن اطاعت توسل و ارتباط شعائر دین مکانهای مقدس زمانهای مقدس اشیاء مقدس رستگاری تقید به حدود شرعی عقیده به کتب آسمانی گروه اجتماعی مؤمنان فظ سلامت خود تعدیل غرائز رعایت پاکیزگی و طهارت میانهروی در معیشت سازندگی تعدیل در تملک و ثروتاندوزی مال حلال شغل حلال کمک به مستمندان جدیت در کار درستکاری در معاملات استی وفاداری رواداری خویشتنداری امانتداری پایبندی به تعهدات عفت و پاکدامنی دعوت به خیر مردم آمیزی رعایت حقوق دیگران احساس مسؤولیت پرهیز از سوء ظن یا تحقیر و اذیت دیگران خوشرفتاری احترام و محبت به والدین تشکیل خانواده خانواده میدان تربیت و آزمایش گفتار نرم و شایسته رعایت حقوق یکدیگر ارتباط با خویشان عبرت آموزی از طبیعت بهرهبرداری صحیح آبادانی و حفظ محیط زیست آسیب نرساندن به حیوانات تقوی (مهار خود) مراقبه توبه محاسبه عزت نفس صبر و پایداری اخلاص پرهیز از عجب و خودمیانبینی در این طبقهبندی «ایمان» گرایش هستهای است که جهتگیری کلی زندگی را مشخص میکند و در سه حوزه اساسی دین یعنی اصول دین، فروع دین و اخلاق ظهور و بروز مییابد."