چکیده:
در این پژوهش تلاش شده است تا معنای هرمنوتیک و نسبت آن با تاویل و تفسیر از دیدگاه اندیشمندان مسلمان بیان و سنجیده شود و مبانی مشترک تاویل و هرمنوتیک به معنای کلاسیک تبیین گردد. همچنین به مساله کاربرد زبان نمادین و زبان حقیقی در قرآن پرداخته و اختلاف دیدگاه مفسران طرفدار زبان نمادین در قرآن و طرفدار زبان حقیقی به طور مختصر بیان شده و در نهایت نگرش ملا صدرا و ابن عربی در خصوص شرایط فهم قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
همچنین به مساله کاربرد زبان نمادین و زبان حقیقی درقرآن پرداخته و اختلاف دیدگاه مفسران طرفدار زبان نمادین در قرآن و طرفدار زبانحقیقی به طور مختصر بیان شده و در نهایت نگرش ملا صدرا و ابن عربی در خصوصشرایط فهم قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.
به دلیل آنکه تفسیر قرآن کوششی برای فهم متن است و فهم متن ازدغدغههای همیشگی هرمنوتیک بوده است،لذا میتوان زمینههای بسیاریبرای تعامل میان این دو پیدا کرد.
اگرچه متکلمان اشعری و اهل حدیث براین باورند که فقط پیامبر اکرم(ص)وصحابه و تابعین توانایی درک و فهم قرآن را داشتهاند(شهرستانی،1395،136)و عدهایاز اخباریون امکان فهم قرآن را تنها مخصوص پیامبر(ص)و ائمه معصومین(ع)میداننداما بیشتر مفسران قرآن اعتقاد دارند که درک و شناخت مضامین و معانی قرآنی برای دیگرانسانها هم امکانپذیر است،به دلیل اینکه تحقق اهداف عالی قرآن و حکمت خداوند ازنزول وحی،مستلزم آن است که مطالب و معانی آن فهمپذیر باشد،چرا که اگر قرآن قابلفهم و درک برای انسانها نباشد،در این صورت هدایت انسانها به سوی رستگاری و دعوتآنها به اصلاح و ارشاد تحقق نمییابد.
(فصلت،11) مفسرانی که حمل زبان نمادین را برآیه یاد شده جایز میدانند معتقداند که گفتگویخداوند با آسمان و زمین و پاسخ آنها در جهان خارج و متن حقیقت انجام نپذیرفته است؛بلکه چنین گفتگویی به صورت نمادین که نشاندهنده اطاعت محض و همهجانبه آسمانو زمین از فرمان الهی در ظرف تکوین است،انجام یافته است(نصیری،1388،10)واضحاست که طرح این دیدگاه از سوی مفسرّان،اعم از اینکه چنین دیدگاهی درست باشد یانادرست،در واقع به گونهای پذیرفتن کارکرد زبان نمادین در قرآن است.