چکیده:
تصویرپردازی در قرآن کریم، موضوعی است که مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است؛ چرا که قرآن به وسیله تصویرپردازی، معانی موررد نظر را به ذهن مخاطب انتقال می دهد. از طرف دیگر یکی از موضوع های سوره های جزء سی ام قرآن کریم، سخن از انسان و حالات و گفتار وی در روز قیامت است. با پرداختن به جنبه های تصویرپردازی انسان در عرصه قیامت، نه تنها عظمت روز قیامت بیش از پیش روشن می گردد، بلکه هنر تصویرپردازی های عالمانه در قرآن در معرض دید مخاطبان کلام وحی قرار می گیرد. با توجه به این امر، پژوهش حاضر در پی آن است که از خلال تصویرپردازی انسان در روز محشر به بیان حوادث و وقایع آن روز، در سوره های جزء سی ام قرآن کریم، به گونه ای که گویا همه آنها حاضرند، بپردازد. در مقاله حاضر، پس از بیان جایگاه و ضرورت تصویرپردازی، به تصاویر انسان در عرصه قیامت، در جزء سی ام اشاره شده و سپس جداگانه تصاویر چهره ها، شنیده ها، گفتار و رفتار انسان مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که به واسطه تصویر می توان درک دقیق تر و کامل تری از معنا داشت؛ زیرا میان معنا و تصاویر، ارتباط تنگاتنگ و عمیقی وجود دارد.
One of the subjects of the chapters of the part thirty of the Qur’ān is concerned with human state and speech on the Resurrection Day. Studying different aspects of human depiction in the Plain of Resurrection would not only clarify the grandeur of the Resurrection Day but would also display the sagacious art of human depiction in the Qur’ān to the addressees of the Revealed Word of Allah. Through examining human depiction on the Resurrection Day، the present study attempts to explain the events of that day in the chapters of the part thirty of the Qur’ān. Then، the pictures of the faces، what has been heard and said، and the human behavior are separately examined indicating that through pictures a more accurate and perfect understanding of the sense can be achieved، since there is a close and deep relation between the sense and the pictures.
خلاصه ماشینی:
با توجه به این امر، پژوهش حاضر در پی آن است که از خلال تصویرپردازی انسان در روز محشر به بیان حوادث و وقایع آن روز، در سورههای جزء سیام قرآن کریم، به گونهای که گویا همة آنها حاضرند، بپردازد.
با توجه به اینکه انسان محور اصلی قرآن کریم میباشد و سورههای زیادی از آن کتاب آسمانی پیرامون قیامت است که در آنها تصویر انسان را در محشر به تصویر میکشد؛ به گونهای که انسان از روز قیامت و حوادث تکاندهندة آن درک قطب، سید، التصویر الفنی فی القرآن، ص 38-37.
تصویری که میتوان از این واژه ترسیم کرد، این است که ترس و وحشت، همهکس و همه چیز را فرا میگیرد و میپوشاند؛ زیرا انسان با شنیدن این کلمه، متوجه موضوعی با اهمیت میشود که قیامت، حقیقتی است که حتما به وقوع میپیوندد و از دگرگونی سراسر زمین پس از آرایش و آسایش و خرمی کنونی آن خبر قطعی میدهد و با آگاهی از چنین پیامدهایی قطب، سید، فی ظلال القرآن، ج 6، ص 380.
به این ترتیب، به بیان چگونگی حال مجرمان پرداخته، میگوید: )وجوه یومئذ خاشعة( (غاشیه/2) ذلت و ترس از عذاب و کیفرهای عظیم آن روز تمام وجود آنها را فرا گرفته و از آنجا که حالات روحی انسان بیش از همهجا در چهرة او بازتاب مییابد، به خوف و ذلت و وحشتی اشاره میکند که سراسر چهرة آنها را میپوشاند؛ زیرا در دوزخ کاری میکنند که از آن خسته میشوند و مراد کشیدن زنجیرها و بندهاست و فرو رفتن در دوزخ مانند فرو رفتن شتر در گل است و همواره در کوههای آتشین نیز بالا میرود و از سرازیریهای آن فرود میآید.