چکیده:
از مباحث بسیار مهم و ریشه ای که تأثیرکلیدی و اساسی در فرهنگ شیعه امامیه دارد، معرفت به جایگاه اهل بیت عصمت و طهارت به عنوان رکن اساسی در شناسایی حقیقت دین است. در حقیقت فهم دین با تمام شاخه ها و زیر مجموعه هایی که داراست در گرو تمسک به قرآن و اهل بیت می باشد که سعادت ابدی و همچنین عدم تفرقه میان مسلمانان، از نتایج و پیامدهای آن است. آنچه نگارنده در این نوشتار دنبال می کند شناخت جایگاه امامت اهل بیت با رویکرد آیه شریفه اعتصام است که در جامعه علمی کمتر مورد بحث قرار گرفته است. بررسی این آیه با تکیه بر معناشناسی واژه حبل الله، محور این نوشتار بوده است؛ لکن برای فهمیدن این واژه و تحقق کامل آن به عنوان رکن کلیدی در آیه ناگزیریم که واژگان دیگر آیه را نیز بررسی کنیم.نگارنده، پس از بررسی واژه حبل الله از نگاه قرآن و روایات، به معناشناسی کلمات اعتصام و تفرق پرداخته، و نقش اهل بیت را به عنوان قیم بودن نسبت به قرآن تبیین نموده است. سپس در بخش نهایی، اقوال عامه را تحت عنوان شبهات آیۀ شریفه بررسی می کند.
خلاصه ماشینی:
"(36) با توجه به کلمات بزرگان شیعه و به خصوص روایاتی که محدثین شیعه نقل نموده اند می توان دریافت که تمسک به قرآن که در برخی روایات، حبل الله معرفی شده است تنها منحصر در تمسک به اهل بیت می باشد؛ زیرا حبل الله به معنای سببی است که انسان را از ضلالت نجات دهد و آن سبب دین خداوند است که مجموعه ای از اوامر و نواهی الهی می باشد و این مجموعه در کتاب خدا تبیین شده؛ اما از طرفی کتاب خداوند صامت بوده و نیاز به مبین و مفسر دارد؛ و وجود اهل بیت عصمت و طهارت کتاب ناطق پروردگار هستند؛ و از طرف دیگر زمانی انسان می تواند به یقینی بودن این اوامر و نواهی اطمینان حاصل کند که آن ها را از معصوم اخذ نماید.
(101) نکته بعد که می توان به عنوان اشکال بر قول دوم مطرح کرد این است که در آیه اعتصام خداوند متعال علت تمسک به ریسمانش را بیان فرموده و آن عدم تفرقه و ایجاد تشتت بین مسلمانان است؛ یعنی تمامی مسلمانان باید به این ریسمان چنگ بزنند تا سبب اجتماع آن و منع از جدایی و تفرقه آنان شود، اما واضح و بدیهی است که صرف تمسک به قرآن و کلام خداوند متعال موجب زوال اختلاف نمی شود؛ یعنی هم شیعه و هم عامه قبول دارند که به صرف تمسک به قرآن باز هم اختلافات اساسی بین آنها موجود است؛ پس به حکم آیه اعتصام باید حبل الله چیزی باشد که رفع اختلاف کند و آن چیزی نیست مگر اهل بیت علیهم السلام ."