چکیده:
پیوند اعضا از مسائل نوین علم پزشکی و از دستاوردهای مهم آن و نشانه ارتقا و توانمندی مراکز پزشکی است؛ پدیده مرگ مغزی و امکان بهرهگیری از آن در پیوند اعضا اگرچه امیدهای تازهای را در نجات جان تعدادی از بیماران بهوجود آورده، مسائل اخلاقی، فرهنگی و حقوقی فراوانی نیز به همراه داشته است. بررسی برخی از مشکلات علمی در پیوند اعضا از انسان مرده به انسان زنده و بیان دیدگاههای مخالفان و موافقان از اهداف این پژوهش میباشد.در منابع اسلامی، حیات انسانی مقدس و حفظ جان او وظیفهای الهی است. توجه اسلام به تحقیقات و یافتههای جدید علمی در رفع نیازهای دینی و دنیوی انسان، به پیشرفتهای پزشکی در نجات جان انسانها مشروعیت میبخشد. تلاش برای رفع موانع و مشکلات موجود در پیوند اعضا، علاوه بر کاهش هزینههای نگهداری بیماران مرگ مغزی و امیدبخشی به بیماران نیازمند پیوند اعضا، از اقدامات سودجویانه، غیراخلاقی و غیرقانونی در این زمینه جلوگیری میکند.
Organ transplantation as a new medical problem and one of medical important achievements is regarded to be a token for the upgradation and capabilities of medical centers. Though the phenomenon of brain death and, consequently, the possibility for organ transplantation has led to new hopes for saving a great numbers of sick people, it has been followed by many ethical, cultural and legal rights. This paper has intended to survey some of the current problems in the field with regard to the views of those in agreement and those in disagreement. The important of human life and the necessity for protecting it as a religious duty in the view of Islam from one hand and the weight given to new scientific findings necessary for human life by Islamic teaching from the other, would provoke us to know medical progress in full agreement with shariah. Trying to remove the obstacles and difficulties in the way of organ transplantation, particularly with regard to the emphasis made by Islamic ethics on decreasing the expenses of caring the sicks of brain death and causing hope in the sick in need for transplantation, would prevent immoral and unlawful measures of profiteers.
خلاصه ماشینی:
(نراقی، 1383: 26) در چند دهه گذشته، پیشرفتهای عظیم در علم پزشکی و فنون جراحی، باعث نجات زندگی افراد بیشماری شده و بهطور گسترده، کیفیت زندگی را برای بیماران و آسیبدیدگان ارتقا بخشیده است، امروزه قربانیان حوادث خطرناک و مبتلایان به بیماریهای مزمن به دست متخصصانی با آموزشهای عالی و با استفاده از داروهای جدید و برنامههای درمانی دقیق، از عواقب ویرانگر این بیماریها و حوادث نجات مییابند؛ با این همه، وجود تخلفات فراوان از چارچوبهای انسانی و اسلامی در تاریخ علم پزشکی، ضرورت توجه به مسائل اخلاق در حوزه پزشکی را دوچندان کرده است.
(لاریجانی، 1378: 150) در پاسخ باید گفت مشکلات موجود نمیتواند دلیلی موجه برای منع استفاده از اعضای بیماران مرگ مغزی باشد؛ بلکه نیازمند کنترل و در نظر گرفتن راهکارهای منطقی است؛ چراکه گاهی درمان برخی از بیماریهای صعبالعلاج ـ حداقل تا به امروز ـ جز از طریق پیوند اعضا امکانپذیر نیست.
نقش حیاتی پیوند در حفظ جان انسان از آیات قرآن کریم 1 و بسیاری از احادیث و همچنین سخنان علمای دینی، این نکته بهخوبی استفاده میشود که حفظ جان اهمیت ویژهای دارد تا آنجا که تقیه کردن برای حفظ جان خود یا دیگری لازم 2 میباشد و مسئولیتپذیری از ناحیه حاکم ستمپیشه ـ که در شرایط عادی شدیدا محکوم است ـ در راستای چنین هدفی مجاز دانسته شده است.