چکیده:
اعاده حیثیت به دو نوع اعاده حیثیت از فرد بی گناه و اعاده حیثیت از محکوم علیه تقسیم میشود. تقصیر قاضی و اضرار سایر افراد منشاء اعاده حیثیت از فرد بی گناه را تشکیل میدهد اما اعاده حیثیت از محکوم علیه کاملا مجزا از نوع اول میباشد و به اعاده حیثیت کامل و ناقص تقسیم میشود که اولی در ق.م.ع وجود داشت و دومیاز سال 1377 در ق.م.ا بیان گردید به غیر از چند استثنا از جمله نسخ قانون جزا و گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت شاکی و اشتباه قاضی و تعلیق مجازات و عفو عمومی، اعاده حیثیت در ق.م.ا از نوع ناقص میباشد. از دیگر تقسیم بندیهای اعاده حیثیت میتوان به اعاده حیثیت حکمیو غیر حکمیاشاره کرد که نیاز به حکم دادگاه جهت اعمال این نهاد حقوقی مبنای این تقسیم بندی است. در سال 1385 آیین نامه سجل کیفری پس از 64 سال مورد اصلاح قرار گرفت که علیرغم نقاط قوت ان از ابهاماتی نیز برخوردار میباشد.
خلاصه ماشینی:
"فصل اول- از فرد بی گناه اعادۀ حیثیت از فرد بی گناه نهادی حقوقی است که فرد بی گناهی که در مظان ارتکاب جرم قرار گرفته، یا به حیثیت او لطمه وارد شده است بوسیلۀ آن کلیۀ خسارت معنوی خود را جبران میکند برای بررسی این نوع اعاده حیثیت باید منشاء ضرر را به دو بخش تقسیم کرد: الف- زمانی که هتک حیثیت با ضرر قاضی است.
اعادۀ حیثیتی که در مادۀ 62 مکرر قانون مجازات اسلامیآمده است اعاده حیثیت ناقص است زیرا پس از گذشت مهلتهای مقرر در این ماده « 1و 2و5 سال» مجرم تنها حقوق اجتماعی از دست رفته خود را باز مییابد اما هم چنان جرم در سجل کیفری او باقی میماند و هیچ گاه از شناسنامۀ کیفری او پاک نمیشود.
اما شاید این گونه پاسخ داده شود که جمع بند 3 ماده 62 مکرر «با تفسیر به اینکه کلا محکومیت پاک میشود» و سایر موارد فوق امکان پذیر است بدین صورت که سابقه فرد 2 سال پس از اجرای محکومیت در سجل کیفری وی باقی میماند و پس از آن پاک میشود به عنوان مثال چنانچه فردی مرتکب سرقت شود و محکوم به 4 سال حبس گردد چنانچه پس از اجرای حکم بمدت کمتر از از 2 سال مرتکب جرمیگردد با توجه به ماده 25 مجازات وی قابل تعلیق نمیباشد اما چنانچه بعد از مدت 2 سال مرتکب جرمیشود ماده 25 قابل اعمال نخواهد بود دلیل اینکه پس از 2 سال سجل کیفری وی پاک شده است اما در پاسخ باید گفت مفهوم مخالف بند 3 میرساند."