Abstract:
یکی از کوششهای اصلی در دانش سبک شناسی، برجسته کردن سطح و ارزش ادبی هنری است که در نهایت میتوان با شناسایی و درنگ بر آن ارزشها ، میزان برتری و نیز رمز و راز توفق آثار ادبی بر یکدیگر را نشان داد.
معمولا در کتابهای سبک شناسی موجود در بخشی که به سطح ادبی آثار پرداخته میشود، ارزش سبک شناختی آرایه های ادبی (و حتی بلاغی) کمتر مورد اشاره قرار گرفته است این در حالی است که بکارگیری هر کدام از آرایه ها و یا بکارگیری بسامد دار برخی از آنها دقیقا با سبک ادبی و سبک شخصی صاحب اثر در ارتباط است.
سوال اصلی در مقاله حاضر این است که شاعران صاحب سبک چگونه و با کدام زیرساخت و پیشزمینه از یکی دو آرایه ادبی در شعر خود بیشترین استفاده را برده اند؟
پاسخ هم آن است که اینگونه شاعران هوشمندانه و هنرمندانه و با توجه به فرصتهای ابراز هنر و خلاقیت خویش به شکلی کاملا طبیعی و دور از تصنع، آن آرایه خاص و مورد نظر را به کارگرفته اند بگونهای که سبک شناس میتواند در مواجهه با حضور پربسامد یک آرایه و تلقی کردن آن به عنوان یک نشانه در متن، سرنخی برای رسیدن به سطح فکری و حتی سبک شخصی آن شاعر به دست آورد. شاعرانی مانند ناصرخسرو، خاقانی، سعدی، عماد فقیه و حافظ در این مقاله مورد توجه واقع شده اند.
Machine summary:
سؤال اصلی در مقاله حاضر این است که شاعران صاحب سبک چگونه و با کدام زیرساخت و پیش - زمینه از یکی دو آرایه ادبی در شعر خود بیشترین استفاده را برده اند؟ پاسخ هم آن است که اینگونه شاعران هوشمندانه و هنرمندانه و با توجه به فرصتهای ابراز هنر و خلاقیت خویش به شکلی کاملا طبیعی و دور از تصنع ، آن آرایه خاص و مورد نظر را به کارگرفته اند بگونه ای که سبک شناس میتواند در مواجهه با حضور پربسامد یک آرایه و تلقی کردن آن به عنوان یک نشانه در متن ، سرنخی برای رسیدن به سطح فکری و حتی سبک شخصی آن شاعر به دست آورد.
در مقاله حاضر با این پرسش به بحث وارد شده ایم که شاعران صاحب سبک چگونه توانسته اند آرایه های ادبی را با بسامد معنی دار در شعر خویش جای دهند و مکرر از آن بهره برداری کنند؟ مرور کوتاه ما نشان میدهد که بکارگیری یک آرایه خاص مانند ایهام یا تناسب یا خلاف آمد از سوی شاعر صاحب سبک و هنرمند چیزی جز بازتاب یافتن علاقه درونی و یا باور هنری او نیست که اگر چه مفسر سبک شخصی شاعر نیست ، میتواند گویای پاره ای حقایق از نظر دور مانده و یا راهنمای رسیدن به برخی آگاهیهایی باشد که در شناخت دقیقتر و بهتر شخصیت صاحب اثر- که شاید سده ها از ما دور باشد- کاملا مؤثر است .